Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1950, Blaðsíða 52

1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950
i
I' firlit yfir síldveiðar íslendinga við Norðurland sumurin 1940—1950. Línuritið sýnir fjölda snurpunóta á
hverju sumri, en súlurnar sýna meðalaflann á hverja snurpunót. Fæstar voru næturnar 1942 (rúml. 100), en
fltstar 1947 (yfir 250). Meðalaflinn á nót var mestur 1944 (um 19.000 hl.), en minnstur 1950 (um 1500 hl.).
Þegar hér er komið, gerist tvennt. Annars
vegar er lagt stóraukið kapp 'á sóknina, þar
sem skipastóll og verksmiðjukostur er aukinn
mjög, eins og sjálfsagt var og eðlilegt, miðað
við reynslu undanfarinna ára, en hins vegar
fer að síga á ógæfuhlið með síldargengdina upp
að norðurströnd landsins. Sumarið 1945 feng-
ust þannig aðeins tæplega 540.000 hl. og var
það lang lægsta aflamagn, er borizt hafði að
landi í tuttugu ár, og ekki nema um það bil
fimmtungur þess, er vænta hefði mátt, ef vel
hefði gengið. Samfara þessu koma útlendingar
aftur til sögunnar, en fyrir þeim hafði verið
friður á miðunum meðan á styrjöldinni stóð.
Á næstu tveimur árum er sóknin enn aukin,
en afraksturinn er lélegur, ekki helmingur þess,
er vænta mátti, aðeins 1.395.000 hl. 1946. Og
nú byrja hinar mögru kýr fyrst að segja til
sín fyrir alvöru. Sumurin 1948 og 1949 er mjög
lítil síldargengd. Aflinn verður þá aðeins hluti
af því, sem vænta hefði mátt, aðeins 563.000
hl. annað árið, en 616.000 hl. hitt. Þessi harm-
saga, sem er þjóðinni að illu kunn, verður nú
brátt ekki lengra rakin. Nóg að nefna það, að
síðastliðið sumar keyrði fyrst um þvert bak
fyrir alvöru. Enda þótt 225 skip með 221 nót
biðu færis allt sumarið, varð útkoman með
endemum, svo sem kunnugt er, aðeins 326.833
hl. Nær því öll sú síld, sem fékkst, veiddist
austast á síldveiðasvæðinu. Barst hún því eink-
um austustu verksmiðjunum til vinnslu og kom
aflaskorturinn því þyngst niður á þeim verk-
smiðjum, sem vestast voru settar. Við Húna-
flóa eru, eins og kunnugt er, þrjár nýtízku verk-
smiðjur af fullkomnustu gerð. Ein þeirra fékk
hráefnismagn er svarar til þess, er hún getur
unnið á einni klukkustund, en til hinna tveggja
barst ekki ein einasta síld. Eins og gefur að
skilja, þegar svona stendur á, var aflanum
mjög misskipt milli skipanna í flotanum. Nefna
má sem dæmi, að sex eða sjö skip fengu ekki
bein úr sjó í bókstaflegum skilningi þess orðs
og landskunnur aflamaður, sem ég þekki, varð
að sætta sig við heildarveiði, sem aðeins nam
sex málum síldar, en það svarar til þess, að
skipið hafi veitt einar fjörutíu síldar á dag
að meðaltali alla vertíðina.
Áður en við segjum skilið við athugun okkar
á þróun síldveiðanna við Norðurland á síðari
árum, viljum við renna huganum yfir tíu ára
31 □
V í K I N □ U R