Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1950, Blaðsíða 50

Fyrir fullum seglum.
heitur loftstraumur myndast. Eftir því sem
norðar og sunnar dregur á hnettinum, skín
sólin meira á ská niður á yfirborð láðs og
lagar. Hitamagn sólar dreifist á stærra svæði.
Upphitunin verður minni þar. Uppgufun verður
minni. Loftið verður kaldara. Hæðir og lægðir
myndast til og frá á hnettinum. Vindar fara
að blása. Til viðbótar þessu eru svo fjölda-
margar hjálparstærðir, sem skapa hið marg-
breytilega veðurfar.
Ský.
„Sortnar þú ský suðrinu í og síga brúnir
lætur“, segir skáldið. Þetta er sannmæli. Óveð-
ursskýin, sem myndast á himninum, eru stund-
um allþungbúin. Á það ekki sízt við um þrumu-
skýin, sem eru hlaðin rafmagni og geta lostið
menn til bana. Flest ský svífa um í loftinu mis-
jafnlega langt frá jörðu, þar til þau missa svif-
hæfni sína, leysast upp og falla til jarðar sem
úrkoma. Ekki eru þó öll ský laus við jörðina.
Þegar þoka er, þá er þar um ský að ræða, sem
liggur þétt niður við yfirborð jarðar. Hinn ill-
ræmdi skýstrokkur (Tornado) snertir líka yfir-
borð jarðar. Þetta er stormsveipur, eins og
strokkmyndað ský að lögun. Fyrirbrigðið er
hálf míla á breidd og þyrlast áfram með um
25—30 mílna hraða á klukkustund. Yfirferðar-
hraði skýstrokksins er þó aðeins smámunir og
lítið brot af því, sem á gengur í iðrum ófreskj-
unnar. Þar þyrlast vindurinn með þeim ofsa,
að ótrúlegt er. Er talið að hraðinn innan í ský-
strokknum geti jafnvel komizt allt upp í 300
mílur á klukkustund. Þetta er því hið skæðasta
fyrirbrigði óveðurs, sem um getur. Slík undur
og stórmerki fær yfirleitt ekkert staðizt, hvorki
dautt né lifandi. Stórtré þverkubbast eða rifna
upp með rótum, en mannvirki jafnast við
jörðu.
Grímur Þorkelsson.
3DB
V í K I N □ U R