Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1950, Blaðsíða 48

frá þeirri hrynjandi og viðhorfi, sem fram kom
við byggingu „porte royale“ hálfri öld áður?
Fari maður með bifreið frá París til Chart-
res, 100 kílómetra leið, verður fyrir manni ó-
venjuleg sýn, er maður nálgast leiðarenda. Fyr-
ir ofan skógivaxna ásana gnæfir bákn dóm-
kirkjunnar, þar sem hún stendur. Nei, hún
stendur ekki, reyndar, hún hreyfist. Það er
sem hún geysist áfram með síauknum hraða,
turnarnir fremstir, kirkjubáknið með, hraðinn
80 km. eins og bifreiðarinnar. Eins og bryn-
varið herskip, grátt fyrir járnum, klýfur hún
grænar bylgjur merkurinnar.
Hvað nefnist aðalhluti kirkjunnar? Skipið,
á latínu navis, frönsku nef, ensku nave, þýzku
Schiff. Þetta sérkennilega heiti hefur fundizt
frá upphafi, og vitað er, að í forneskju sam-
ræmdist það hinum frumkristna hugsunarhætti,
þeim, að kirkja Krists væri skip björgunarinn-
ar, líkt og örk Nóa, eða líkt og skipið á Gene-
saretvatninu! I bókmenntum og listum er hvar-
vetna gripið til þessarar samlíkingar; má þar
nefna „Einn á hrörlegu fleyi“ eftir Geijer og
„Skipbrot Don Juans“ eftir Delacroix.
Skipið brunar, bifreiðin þeysist, en þegar nær
kemur Chartres hverfur þessi missýn, og brátt
sér maður hvar turnarnir gnæfa óhagganlegir
og rammgerir yfir húsþökum biskupsstaðarins.
En í huga gestsins, sem stendur fyrir framan
suðurhliðina baðaða í sólskini, kemur aftur fram
myndin af skipinu. Litbrigði og skuggar þess-
ara breiðu stoða virðast kvikir. Öll þessi sterk-
legu langbönd frá grunni og upp að mæni gefa
samskonar svip og áraraðir á langskipi. Líkt
og forngrískt herskip með þrem áraröðum (tri-
rem) klýfur dómkirkjan öldur aldanna, — með
sama hraða og mennirnir, í takt við miðaldirnar,
jafnhliða endurvakningunni, vígfim og herská
gegn árásum húgenottanna, skynsemisstefnunn-
ar og byltingarinnar, lítt særð eftir endurreisn-
arherferðir 19. aldarinnar, og nú samferða í
skipalestinni yfir hið viðsjála haf 20. aldar,
jafnan sterk og tigin, dómkirkja ofar dóm-
kirkj um.
(Dagens Nyheter, 27. des. 194.9).
306
V I K I N G U R