Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1980, Side 22

væri. Hið opinbera seldi þessi
veiðileyfi á uppboðsmarkaði
og kaupendum heimiluð frek-
ari sala veiðileyfanna að eigin
geðþótta.
Þessar tillögur Sinclairs mættu
mikilli andspyrnu útvegsaðila og
féll ríkisstjórnin frá því að hrinda
þeim í framkvæmd að sinni.
Framvinda Kyrrahafslaxveið-
anna og afkoma útgerðarinnar á
sjöunda áratugnum reyndist hins
vegar slík, að árið 1968 hafði
skapast pólitískur grundvöllur til
að hefja skynsamlega stjórnun
þessara veiða.
3. Stjórnun Kyrrahafslaxveiðanna
Kyrrahafslaxveiðarnar eru
meðal mikilvægustu fiskveiða
Kanadamanna. Þessar veiðar eru
stundaðar í sjó allan ársins hring
og eru veiddar 5 mismunandi
laxategundir. Laxveiðibátarnir
eru fremur smáir (Yfirleitt 5—50
brl.) en fjölmargir tæplega 7.500
árið 1968). Þróun undanfarins
áratugs hefur hins vegar verið í
áttina að stærri og færri bátum og
eiga stjórnunaraðgerðir sinn þátt í
því. Veiðarfæri eru net, nót og
botnvarpa og hefur hlutur hinna
tveggja síðarnefndu í heildarafl-
anum vaxið á undanförnum ár-
um. Á árunum 1966—1977 var
laxveiðiaflinn um 65 þús. tonn ár-
lega, að meðaltali, og verðmæti
aflans komins á land var 1977 um
57 milljarðar íslenzkra króna á
verðlagi. Nema Kyrrahafslax-
veiðarnar að jafnaði u.þ.b. fjóð-
ungi af heildarverðmæti kana-
dískra fiskveiða.
Árið 1969 hófst framkvæmd
nýrrar áætlunar um stjórnun
Kyrrahafslaxveiðanna. Markmið
þessara áætlunar var að koma á
skipulagi sem yki þjóðhagslega
arðsemi veiðanna, en þegar hér
var komið sögu, var þessi arð-
semi því sem næst engin. Hinu
nýja skipulagi laxveiðanna var
komið í framkvæmd í fjórum
áföngum, sem hér segir:
I. í fyrsta áfanga, sem kom þeg-
ar til framkvæmda, var frekari
aukning veiðiflotans stöðvuð
og veiðileyfi innleidd.
1) Til samanburðar má geta
þess, að verðmæti íslenskra
þorskaflans 1977 var um 77
milljarðar króna á sam-
bærilegu verðlagi.
Þetta var framkvæmt á eft-
irfarandi hátt: Laxveiði-
flotanum var skipt í þrjá
flokka. í flokk A féllu bát-
ar, sem taldir voru hafa
tekið „fullan“ þátt í lax-
veiðunum 1967 og 1968.
Voru þesir bátar um 80%
heildarflotans miðað við
fjölda. Eigendum þessa
flota var gefinn kostur á að
kaupa veiðileyfi, sem fylgja
skildu viðkomandi bát og
endurnýjast árlega. Veiði-
leyfi þessi fólu í sér rétt til
að halda bátnum á lax-
veiðar og heimild til að
endurbæta og endurnýja
hann. Verð veiðileyfisins
var $ 10 árlega.
í flokk B féllu bátar, sem
höfðu að „takmörkuðu"
leyti tekið þátt í laxveiðun-
um 1967 og 1968. Nam
fjöldi slíkra báta um 15%
heildarflotans. Eigendum
þessara báta var gefinn
kostur á að taka út sams-
konar veiðileyfi og bátum
af A flokki að undanteknu
því, að óheimilt var að
endurbæta eða endurnýja
báta af B flokki. Var þannig
að því stefnt, að bátar af B
fokki hyrfu smám saman úr
laxveiðiflotanum.
í C flokki voru að lokum
bátar, sem engan laxveiði-
afla höfðu fengið 1967 og
1968. Þessum bátum, sem
námu um 5% heildarflot-
ans, var undantekningarlít-
ið neitað um laxveiðileyfi
og hurfu þeir því úr lax-
veiðiflotanum.
II. Annar áfangi laxveiðistjórn-
unarinnar kom til fram-
kvæmda árið 1970. Hann fól i
sér eftirfarandi ráðstafanir:
1) Settur var hámarkstími (10
ár) á þátttöku báta af B
flokki í veiðunum.
2) Verð veiðileyfa til báta í A
flokki var hækkað í $
200—400 eftir stærð bát-
anna.
3) Tekjur af sölu veiðileyf-
anna voru látnar renna í
Skoðun og viðgerðir
gúmmíbáta allt árið.
GÚMMÍBÁTAÞJÓNUSTAN
Eyjagötu 9 Örfirisey
Sími 14010
22
VÍKINGUR