Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1980, Blaðsíða 23

sjóð, sem hafði það hlut-
verk að kaupa laxveiðibáta
af A flokki með það fyrir
augum að minnka sóknina
enn frekar.
4) Settar voru reglur til að
stemma stigu við því, að
bátar í A flokki væru end-
urnýjaðir og búnir stærri og
öflugri veiðitækjum.
III. Þriðji áfangi, sem tók gildi ár-
ið 1972, fól í sér auknar kröfur
um gæði landaðs afla og
meðferð aflans um borð í
veiðiskipunum. Þeir laxveiði-
bátar, sem ekki gátu fullnægt
þessum kröfum fengu ekki
veiðileyfi sín endurnýjuð.
IV. I fjórða áfanga voru settar enn
frekari reglur um veiðarfæri
og veiðisvæði með það fyrir
augum að jafna aflanum betur
á meðal hinna ýmsu tegunda
laxveiðibáta.
Eins og sjá má, fela ofangreind-
ar stjórnunaraðgerðir í sér mjög
hægfara og óbeina aðlögun veiði-
flotans í átt að hagkvæmustu
stærð. Stjórnunaraðilanum, hinu
opinbera, var frá upphafi ljóst, að
þessi aðferð væri fjarri því að
fylgja hagkvæmasta aðlögunar-
ferli laxveiðanna að jafnstöðu. Á
hinn bóginn var sú aðferð, sem
valin var, ekki einungis niðurstaða
hagrænna vangaveltna heldur og
pólitískar aflfræði. Hún var og er
sú málamiðlun þessara tveggja
sjónarmiða, sem kanadíska ríkis-
stjórnin taldi heillavænlegasta.
Hagrænn árángur þessara
stjórnunaraðferða hefur engu að
síður reynst mjög umtalsverður. Á
árunum 1968—1978 fækkaði lax-
veiðibátum um 32%. Enda þótt
sóknarminnkun hafi ekki orðið að
sama skapi, þar eð tonnatala flot-
ans hefur einungis minnkað um
17% og það eru einkum lakari
skipin, sem hafa horfið úr flotan-
um auk þess að mörg hinna hafa
VÍKINGUR
verið endurbætt, er ljóst að tals-
verð sóknarminnkun hefur átt sér
stað. Á sama tíma hefur afli aukist
um 5% að meðaltali. Þjóðhagsleg-
ur arður af laxveiðunum hefur og
orðið til á nýjan leik. Laxveiði-
leyfin ganga kaupum og sölum á
markaði í formi báta af A flokki. í
árslok 1978 er talið, að markaðs-
verð þessara veiðileyfa, sem
auðvitað endurspeglar þann ábata
sem þátttakendur í laxveiðunum
reikna sér í framtíðinni, hafi verið
u.þ.b. $ 16.000 hvert. Fyrir allan
laxveiðiflotann nam þessi upphæð
u.þ.b. 41 milljörðum íslenskra
króna á sumarverðlagi 1980. Þessi
upphæð er mælikvarði á þann
þjóðhagslega arð, sem náðst hefur
á fyrstu 10 árum hins nýja lax-
veiðiskipulags, þvi að árið 1969
var laxveiðileyfi einskis virði.
Á þessum sama tíma hefur hag-
ur sjómanna á laxveiðiflotanum
einnig vænkast verulega því að
þeir eru ráðnir upp á hlutskipti en
afli á bát hefur vaxið um rúm 50%.
Helstu tölulegu upplýsingarnar
um reynsluna af stjórnun kana-
dísku kyrrahafslaxveiðanna eru að
finna í eftirfarandi töflu:
Tafla 3
Reynslan af stjómun Kyrrahafslaxveiðanna.
Laxvciðiflotinn Verðmæti veiðileyfa
Stærð
Fjöldi (þús. brl.) Afli Hvert cinstakt Alls
Ar veiðiskipa flotans (þús. tn.) (þús. $) (milljón S)
1967 7440 57 61 — —
1968 7404 57 80 — —
1969 6932 53 36 0.0 0.0
1970 6642 52 70 0.0 0.0
1971 6325 50 61 0.0 0.0
1972 5898 49 74 0.697 4.11
1973 5617 47 86 2.367 13.30
1974 5496 48 63 15.822 89.96
1975 5401 49 38 14.467 78.14
1976 5323 47 58 11.020 58.66
1977 5300 47 65 14.740 78.12
1978 5059 46 71 15.999 80.94
Heimildir: Mackenzie, 1969
Fraser, 1%9.
Pezrse & wilen, 1%9.