Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1987, Qupperneq 86

Sólmundur Tr.
Einarsson
fiskifræöingur
Gildra fyrir Beitukóng. Á
tilraunaveiðum á Sund-
unum við Reykjavík.
Af skeljum, sniglum, kröbt
Á undanförnum árum hafa
augu landsmanna í æ ríkari
mæli beinst aö vannýttum eöa
ónýttum sjávardýrastofnum er
lifa viö landiö. Þessi áhugi hef-
ur aukist jafnt og þétt og sér í
lagi vegna minnkandi fisk-
stofna viö landið, kvótakerfa,
aukins fjölda smábáta og þaö
aö mönnum hefur nú skilist að
um arösemi getur veriö aö
ræöa.
Hafrannsóknastofnun hefur
reynt aö mæta þessu meö
auknum rannsóknum á botn-
lægum dýrum og tilraunaveiö-
um á þeim. Til að slíkt skili ein-
hverjum árangri þurfa aö koma
til markvissari aögeröir og auk-
inn tækjakostur og mannafli til
rannsókna. í rannsókna-
leiðöngrum Hafrannsókna-
stofnunar allmörg undanfarin
ár hefur aukaafli í hin ýmsu
veiðarfæri veriö skráöur, (Dann-
ig aö upplýsingar um hin ýmsu
botndýr liggja fyrir. Einnig hafa
verið farnir nokkrir leiöangrar
gagngert til aö afla sér upplýs-
inga um ýmis botndýr meö nýt-
ingu á þeim í huga. Allar upp-
lýsingar sem liggja á lausu um
þessi botndýr eru vel þegnar
og koma aö góöum notum
þegar skipuleggja á áframhald-
andi rannsóknir og það yfir
lengir tíma. Þá þarf einnig að
huga aö samstarfi og sam-
vinnu milli þeirra aöila er vinna
aö skyldum verkefnum innan
og utan rannsóknastofnana.
Hafrannsóknastofnun er sjálf-
sagður aðili til aö hafa forystu
um og skipuleggja rannsóknir
af þessu tagi, en jafnframt
veröur leitað eftir samvinnu viö
Líffræðistofnun Háskólans,
Rannsóknastofnun fiskiönaö-
arins og fleiri.
Þegar gera á meiriháttar út-
tekt á lífríki botndýra á land-
grunninu er nauðsynlegt að
hún taki til sem flestra þátta.
Menn þurfa aö safna upplýs-
ingum og afla, vitneskju um
botngerö (harður, sendinn og
leirbotn), strauma, hitastig,
seltumagn, framleiöni og teg-
undir á, viö og í botninum. Einn-
ig þarf aö huga vel aö hinum
ýmsu gerðum veiöitækja og út-
búnaöar til sýnatöku og úr-
vinnslu gagna. Beita þarf köfun
þar sem það á við og taka í
notkun háþróaðar neöansjáv-
armyndavélar með meiru. Líta
veröur á rannsóknaverkefni
þetta sem langtímaverkefni og
best færi á því aö taka eitt af-
markað svæði fyrir í einu og
gera því viðunandi skil. Allt
kostar þetta fé og fyrirhöfn og
væri óskandi aö þingsályktun
sú sem samþykkt var á Alþingi
þann 24. febrúar s.l. um rann-
sóknir á botnlægum tegundum
á grunnsævi veröi verkefni
sem þessu til framdráttar.
Greinargerð.
Á grunnsævi hér við land eru
nú stundaðar heföbundnar
veiöar á botnlægum hryggleys-
ingjum eins og humar, rækju
og hörpudiski. Nú í seinni tíð
hafa einnig veriö gerðar til-
raunaveiðar á trjónukrabba,
beitukóngi, kúffiski og ígulkerj-
um meö góöum árangri. Þá
hefur einnig verið hugaö aö
möguleikum á aö nýta fleiri teg-
undir botndýra sem lifa á
grunnslóöinni eins og t.d. ööu,
kræklingi, silki- og dökkhöddu
(skildar krækling), sandskel,
smyrsling, báru-og Igulskel,
hjartaskel, krókskel og ægis-
drekku. Af kuöungum auk
beitukóngs kemur til greina aö
nýta hafkóng og péturskóng. Af
krabbategundum öörum en
trjónukrabba koma tegundir
eins og tröllakrabbi, gadda-
krabbi og bogakrabbi til álita.
Þá kemur einnig til tals aö nýta
sæbjúgu, krossfiska og slöng-
ustjörnur. Af þessari upptaln-
ingu má þaö Ijóst vera að teg-
undirnar sem hugsanlega má
nýta eru nokkrar og eru þá ekki
öll kurl komin til grafar, því ón-
efndar eru ýmsar tegundir
botngróöurs, þörungar, sviflæg
dýr og plöntur.
Þeir möguleikar sem land-
grunniö ásamt flóum og fjörö-
um hefur upp á að bjóða hvaö
varðar eldi hverskonar eða
hrygningu og uppeldi sjávar-
dýra eru ekki tíundaðir hér,
þetta eru þó mjög mikilvæg atr-
iöi og ber aö hafa í huga þegar
um svo stórfellda könnun og
úttekt á landgrunninu er aö
ræöa.
Humar (Nephrops norveg-
icus). Þessi stofn er fullnýttur
og gefur árlega 2700 tonn.
86 VÍKINGUR