Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1989, Blaðsíða 26

o
Þegar kópur...
þeir hljóðsetja með tuglasöng.
Það er ekki lítið skemmtilegt að
heyra smákópa syngja eins og
kanarífugla. Það er engin furða
þótt gamlar kellingar í Ameríku
falli í stafi og setji alla pening-
ana sína í að stoppa þá ósvífni
að drepa þessi grey“.
— Lagerkrantz segist trúa
að þú biðjist afsökunar.
Muntu gera það?
„Á hverju? Ég veit ekki á
hverju ég ætti að biðjast afsök-
unar. Ég held að þeir ættu held-
ur að biðja þessar þjóðir sem
þeir eru að eyðileggja afsökun-
ar“.
„Á Grænlandi er
allt í upplausn,
veiöimannaþorpin
meira og minna
aö fara í eyði og
allt að fara til
fjandans".
Dágóðar tekjur
— Og áður en við
yfirgefum Lagerkrantz,
hefurðu hugmynd um tekjur
þeirra?
„Hann viðurkennir þarna
greinilega þessar 4,5 milljónir
dollara, eins og ég segi í mynd-
inni minni, en á síðasta ári söfn-
uðu þeir 60 milljón dollurum,
sem samsvarar um 3,2 millj-
örðum ísl. króna, og langmest-
ur hlutinn kom út á áróður fyrir
hval- og selfriðun. Þeir notuðu
innan við 3% af tekjum sínum til
mengunarvarna, um 15-20% til
baráttunnar fyrir hval og sel og í
kostnað við söfnunina, og þeir
notuðu innan við 1% til rann-
sókna. Samtals er þetta tæpur
fjórðungur af tekjunum. Eftir
eru 2,4 milljarðar króna sem ég
veit ekki í hvað fara“.
26 VÍKINGUR
Ekki mikill
hugsjónamaður
— Mig langar til að heyra
svolítið um þig sjálfan.
Hvernig dróst þú inn í þetta
mál?
„Það var algjör tilviljun. Ég er
ekki svo mikill hugsjónamaður
að ég hafi hugsað mér að
leggja allt að veði fyrir land og
þjóð.
Þannig var að ég var á
Grænlandi árið 1985 og sá þá
hverjum skaða hval og selfrið-
un hefur valdið þar. Þar er allt í
upplausn, veiðimannaþorpin
meira og minna að fara í eyði
og allt að fara til fjandans.
Sjálfsmorðsalda flæðir yfir og
drykkjuskapur meiri en nokkru
tali tekur, allt vegna þess að
þeir geta ekki veitt sinn sel.
Selskinnin eru verðlaus, þeir
hafa engar tekjur og geta ekki
keypt nauðsynjar og afleiðingin
er að þeir flýja inn í þéttbýlið og
leggjast á „sósíal".
Fjölskyldur á
vergangi
Erfðavenjur í Grænlandi eru
þær að elsti sonurinn er gjarn-
an í háum metum og hann á að
taka við sem veiðimaður og
höfuð fjölskyldunnar. Þegar
fjölskyldan er svo komin á
vergang inni í þéttbýlinu er elsti
sonurinn ekki neitt merkilegri
en hinir strákarnir og það hefur
haft mjög mikinn mannlegan
harmleik í för með sér fyrir þetta
fólk sem hefur lifað af sínu eigin
hyggjuviti og getu. Þá er mjög
algengt að þessir elstu synir
leggist í drykkjuskap og fremji
síðan sjálfsmorð vegna þess
að heimur þeirra og reyndar
fjölskyldunnar sem þeir áttu að
sjá fyrir er hruninn og þeir gátu
ekkert gert við því.
Það getur gerst hér
líka
Þetta fannst mér vera af-
skaplega alvarleg þróun. Þá
var þessi barátta gegn íslensk-
um efnahag ekki byrjuð, en lá í
loftinu. Ég sá fyrir mér að nú
ætti að fara að ráðast á ísland
og þá gæti gerst eitthvað sam-
bærilegt í íslensku fiskiþorpun-
um ef tækist að koma þeim
nógu hressilega í gjaldþrot, og
svo Færeyjar og núna Norður-
Noregur. í þessu er munstur,
þetta eru norðurslóðirnar eins
og þær leggja sig, þvert yfir Atl-
antshafið.
Ég kom ekki inn á þetta í
myndinni, vegna þess að ég
var að gera mynd um þessar
þjóðir en ekki um Greenpeace,
það voru þær sem ég vildi
leggja meiri áherslu á. Um
Greenpeace er ekki fjallað
nema í átta mínútur í þessari
fimmtíu og tveggja mínútna
mynd. En mér finnst núna mjög
freistandi að gera mynd um
Greenpeace, um allt það veldi
og hvernig það starfar. Ef ég
heföi peninga til þess, myndi
ég hiklaust gera það“.
Greenpeace selur
Rússum rokk
Hér var samtalinu slitið um
stund. Það var býsna tafsamt
að eiga viðtal við Magnús.
Hann var oft kallaður í áríðandi
símtöl eða til að leysa önnur
aðkallandi verk. Þegar hann
kom aftur var þráðurinn slitinn
og hann fór að segja frá öðru:„
Greenpeace á Norðurlönd-
um er nú að fara að stofna
skóla til að mennta ungt fólk í