Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 2001, Page 4

Náttúrufræðingurinn - 2001, Page 4
Rammaáætlun UM VIRKJUNARKOSTI Unnið hefur verið að „Rammaáætlun um nýtingu vatnsafls og jarðvarma“ síðustu tvö ár á vegum iðnaðarráðherra, í samráði við umhverfisráðherra og í samræmi við framkvæmdaáætlun ríkisstjórnarinnar í umhverfismálum. Markmiðið með þessari vinnu er eins konar flokkun eða einkunna- gjöf fjölmargra virkjunarkosta með tilliti til virkjunar- og verndargildis. Flokkun af þessu tagi er talin geta auðveldað stjórn- völdum að taka ákvarðanir um forgangs- röðun virkjana og meðferð hugsanlegra virkjunarsvæða. Litið er til gildis náttúru- verndar og þjóðminja, útivistar og ferða- útvegs, hefðbundinna nytja og orkulinda. Gengið er til þessa verks vegna brýnna þarfa orkugeirans og umtalsverðrar hættu á umhverfisröskun af völdum virkjunar- framkvæmda og mannvirkja. í sjálfu sér hefði eins vel mátt nálgast það út frá hinum gildunum, eða sjónarmiðum landnýtingar almennt, t.d. innan ramma skipulags. Sú nálgun sem valin er, frá orkuöflunarhliðinni, veldur því að útkoman verður eins konar mat á röskun umhverfis og annarri land- nýtingu í samanburði við arð og hag af virkjun orkulindanna. Þar mun fylgja sumum kostunr mikill hagur og lítil röskun, öðrum lítill hagur og mikil röskun; enn aðrir liggja þar mitt á milli. Vinnu er svo háttað að fjölskipuð verkefnisstjórn fer með yfirstjórn undir forsæti Sveinbjarnar Björnssonar, fyrr- verandi háskólarektors og núverandi yfir- manns auðlindamála á Orkustofnun. Fjórir faghópar vinna að því að leggja mat á framangreind gildi, en til fróðleiks og gamans skal þess getið að í forsvari fyrir faghóp um náttúru- og minjavernd er Þóra Ellen Þórhallsdóttir, prófessor og fyrr- verandi formaður HIN, en auk hennar eru í hópnum núverandi formaður HÍN og Eyþór Einarsson, einnig fyrrverandi formaður HÍN. Nauðsynlegt þótti að leggja mikla vinnu í þróun matsaðferða, enda var þar á flestum sviðum verið að byrja nánast frá grunni, einkum í ljósi sérstakra náttúrufars- aðstæðna hér á landi. Þeirri vinnu hefur þó miðað vel og er nú stefnt að því að leggja fram mat á fyrstu virkjunarkostum um næstu áramót, þó svo að það verði einungis til bráðabirgða, en í lok ársins 2002 á að liggja fyrir fyrsta mat á um 25 kostum. Það er og verður til verulegra vandræða við matið að ekki liggur fyrir sæmilegt yfirlit um náttúru- far landsins, einkum hálendisins, en á þennan vanda hefur HÍN bent um áratuga skeið. Fyrstu niðurstöður rammaáætlunar munu ekki leysa allan vanda, hvorki varðandi ákvarðanir um vemdun eða virkjun né um forgangsröðun virkjunarkosta. Til þess skortir enn bæði gögn og forsendur sem og reynslu af svona mati og ákvarðanatöku á grundvelli þess. Úr því öllu má bæta í framhaldinu. Hins vegar munu niður- stöðurnar auðvelda lausn vandans til mikilla muna og því koma strax að miklu gagni, þó að eitthvað vanti á að þær verði fullkomnar. Með gerð rammaáætlunar er því ótvírætt stigið stórt framfaraskref. Ekki síst skiftir hér meginmáli sú framsýni stjórnvalda að taka á þennan hátt á málinu og stefna með því móti að svo góðri sátt um ákvarðanir þeirra sem verða má, landi og lýð til sem mestra heilla. Freysteinn Sigurðsson, formaður FÍN. 82

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.