Náttúrufræðingurinn - 2001, Qupperneq 15

1. mynd. Fyrirhugað lónsstœði séð frá Fremri Kárahnjúk. Lónið myndi ná frá Fremri
Kárahnjúk suður að Vatnajökli (í bakgrunni). - Proposed reservoir site as seen from
Fremri Kárahnjúkur. The area between Fremri Kárahnjúkur and Vatnajökull glacier (in
the background) would be inundated. Ljósm./Photo: Nele Lienhoop.
Þar sem náttúmfyrirbærin á umræddu svæði
em ekki til sölu á almennum markaði og hafa
því engan verðmiða, gera hagfræðingar
spumingakannanir þar sem þeir spyrja
einstaklinga beint hversu mikið þeir séu
tilbúnir að greiða fyrir að ákveðið svæði fái að
haldast ósnortið. Greiðsluvilji hvers
einstaklings endurspeglar hversu mikils virði
svæðið er honum. Ef hinn spurði hefur til
dæmis mikinn áhuga á að fara í fjallgöngur og
langar að nota svæðið í framtíðinni er líklegt að
hann sé tilbúinn að borga mikið, en ef hann
hvorki notar né ber umhyggju fyrir ákveðnu
náttúmfyrirbæri getur hugsast að hann vilji
greiða sem minnst eða jafnvel ekkert (Mitchell
og Carson 1989). Spumingakannanir sem
notaðar em í skilyrtu verðmætamati byggjast á
fems konar upplýsingum:
1) Lýsing náttúrufyrirbæranna sem
meta skal
2) Lýsing á fyrirhugaðri nýtingu
svæðisins og hugsanlegum
umhverfisáhrifum
3) Lýsing ímyndaðs markaðar
4) Greiðsluháttur og spurning unt
greiðsluvilja
Hér fyrir neðan er lýsing á þeirri spurn-
ingakönnun sem notuð var til að meta
náttúruna á Kárahnjúkasvæðinu til fjár.
Könnunin var hönnuð með aðstoð sér-
fræðinga í Skotlandi og Umhverfisstofnunar
HÍ.
■ könnunin og
NIÐURSTÖÐUR
Til að kanna greiðsluvilja fólks voru tekin
viðtöl við u.þ.b. 30 ferðamenn á Kára-
hnjúkasvæðinu sumarið 2000, en auk þess
voru 300 spurningalistar sendir í pósti til að
ná til fólks á landinu öllu. Þannig var hægt
að kanna greiðsluvilja manna sem ekki nota
svæðið með beinurn hætti. Póstkönnunin
var lögð fyrir slembiúrtak úr símaskránni, en
viðtöl voru tekin við alla sem heimsóttu
svæðið í tvær vikur í júlí. Þeim sem svöruðu
ekki póstkönnuninni innan tveggja vikna
var sent áminningarbréf en þeir sem
svöruðu ekki þá fengu senda nýja könnun.
Þetta var gert til að ná sem mestri svörun.
Eins og fram kom að ofan er iðulega ekki
93