Náttúrufræðingurinn - 2001, Blaðsíða 50

1. mynd. Stefán Stefánsson (1863-1921) á efri árum (úr myndasafni Guðrúnar
Jónsdóttur).
mörg illa, og svipaða sögu er að segja um
tegundanöfnin. Vísindalegt gildi bókarinnar
var því harla lítið en aftur á móti hafði hún
töluverð áhrif í þá átt að efla áhuga og auka
þekkingu almennings á grösum og gróðri
landsins, enda mun það hafa verið megin-
tilgangur höfundar með bókinni.
■ RANNSÓKNIR STEFÁNS
Það var því margt óunnið í grasafræði-
rannsóknum á Islandi þegar Stefán Stefáns-
son hóf starf sitt og grasafræðiáhugi
almennings heldur af skornum skammti þó
að þjóðin lifði mestmegnis á grasrækt. Og
Stefán stundaði rannsóknir sínar af kappi.
Næstu 10-12 árin varði hann, svo notuð séu
orð hans sjálfs í formála Flóru, að miklu leyti
sumarfríum sínum og tómstundum að
vetrinum til gróðurrannsókna víðs vegar um
land og grasafræðiiðkana. Á þessum ferðum
fór Stefán nálega um allt landið og aflaði sér
víðtækrar þekkingar á flóru þess. Fjölmargar
tegundir fundust á nýjum stöðum í nýjum
landshlutum og þó nokkrar tegundir sem
aldrei höfðu fundist hér áður, eða ekki
fengist fullvissa fyrir að yxu hér, komu fram í
dagsljósið. Um þessar nýjungar skrifaði
Stefán nokkrar greinar í danska tímaritið
Videnskabelige Meddelser fra den natur-
historiske Forening í Kpbenhavn.
Sumar þessar nýfundnu tegunda höfðu
sennilega slæðst til landsins nýlega, en
aðrar áreiðanlega vaxið hér í aldaraðir áður
en land byggðist. Einstaka tegundir
reyndust síðar rangt ákvarðaðar.
Árið 1891 birtir Stefán grein sem hann
nefnir „Um hina kynslegu æxlun blóm-
plantna“ og er þá greinilega byrjaður að
endurskoða rækilega fræðiorðakerfi grasa-
fræðinnar, sem hafði verið í hinum mesta
ólestri. Fræðiorð yfir mörg hugtök voru ekki
til á íslensku og önnur voru illa þýdd úr
öðrum málum, aðallega dönsku. Að vísu
leggur hann sum hinna nýju orða niður síðar
og tekur upp önnur betri, en engu að síður
var hér um miklar úrbætur að ræða.
128