Náttúrufræðingurinn - 2001, Page 96

8. mynd. Skjálfta- og bergfrœðisnið gegn-
um Vestur-Evrópu. (Johannes og Holtz
1996.)
Með vísan til 3. myndar er guli kraginn
kringum hinn gamla meginlandsskjöld
Norður-Ameríku ný meginlandsskorpa -
Appalachiafjöll að austan eru frá Kale-
dóníu- og Harzfellingahrinunum og smám
saman að rjúfast niður, en Klettafjöllin að
vestan tilheyra Alpafellingunni og eru enn í
myndun, eins og eldvirknin þar sannar. A
tímum Kaledóníufellingarinnar lokaðist
Norður-Atlantshaf og fellingakeðja lá
norður austurströnd Bandaríkjanna um
Nýfundnaland, Bretland, Austur-Grænland
og Vestur-Skandinavíu. Fjallgarður Harz-
fellingarinnar lá einnig upp austurströnd
Bandaríkjanna en síðan austur yfir suður-
hluta Bretlands og Mið-Evrópu. Norður-
Atlantshaf byrjaði að opnast fyrir um 65 m.á.
jafnframt því sem Alparnir tóku að rísa á
mörkum Evrópu og Afríku. Svæðin á
meginlandsskildi Norður-Ameríku (3. mynd)
sýna að þessi ferli hafa verið að verki nær
því frá upphafi jarðarinnar og meginlöndin
jafnframt stöðugt að vaxa.
■ HEIMILDIR
Hamblin, W.K. & Christiansen, E.H. 2001.
Earth’s Dynamic Systems. Ninth Edition.
Prentice Hall, Upper Saddle River, N.J.
Johannes, W. & Holtz, F. 1996. Petrogenesis
and Experimental Petrology of Granitic
Rocks. Springer Verlag, Berlin.
Schwartzbach, M. 1986. Alfred Wegener, the
father of continental drift. Springer Verlag,
Heidelberg.
Stefán Arnórsson 1993. Inngangur að bergfræði
storkubergs. Náttúrufræðingurinn 62. 181-
205.
Wedepohl, K.H. 1995. The composition of the
continental crust. Geochimica et Cosmo-
chimica Acta59. 1217-1232.
Þorleifur Einarsson 1991. Myndun og mótun
lands - Jarðfræði. Mál og menning, Reykjavík.
PÓSTFANC HÖFUNDAR
Sigurður Steinþórsson
Jarðfræðahúsi háskólans
við Hringbraut
IS-107Reykjavík
sigst@raunvis.hi.is
174