Náttúrufræðingurinn - 2002, Qupperneq 59

2. mynd. Niðurfcillið á botni öskjunnar. Heita leirtjörnin. Ljósm. Jón Jónsson.
hefur nafnið Katla. Þjóðlega hugmynda-
flugið hefur séð fyrir skýringu á nafninu. A
einn eða annan hátt hefur hvert eldfjall sína
eigin sögu skráð, ekki ávallt með skýru letri
fyrir okkar augu en það er okkar að ráða í
letrið. Upphaf Kötlu er falið í djúpi hitans undir
rótum lands en á yfirborðið hefur ntikið efni
safnast sem eldvirknin hefur þangað flutt og í
því leynast upplýsingar um uppruna þótt lítt
haft því verið gaumur gefínn.
Einar H. Einarsson (1982) varð fyrstur til
að veita athygli eisuberginu í Mýrdal og þar
með svipta hulunni af veigamiklu, áður
óþekktu atviki í sögu Kötlu og tímasetja það
afstætt (relativt).
Lög hrauna og annarra gosefna sem
hlaðist hafa upp kringum eldvarpið vitna um
gang og gerð gosvirkni og þ.á m. breytingar
sem kunna að hafa orðið á samsetningu
kvikunnar í aldanna rás á sama hátt og gerst
hefur í Poas. Hraun það, er Einar nefnir,
hefur ekki svo ég viti verið rakið upp eftir
fjallinu og ekki er vitað um það neðar og því
ekki hvort það hafi verið komið úr toppgíg
fjallsins eða úr gígum utan í því. Hitt er
næsta ljóst að frá toppgíg hefur hraun ekki
runnið til suðvesturs eftir að eisugosið varð
og askjan varð til.
■ JARÐBORUN VIÐ
SÓLHEIMAHJÁLEIGU í
MÝRDAL
I leit að jarðhita var borað á Fiskihól vestur
af bænum Sólheimahjáleigu 1997. Byijað var
rétt neðst í eisubergslaginu sem þarna er
víða næst undir yfirborði. Ekki þykir ástæða
lil að fjalla urn jarðlögin fyrr en komið er á 220
m dýpi. Svart, örfínt setlag kemur þar og nær
niður á 240 m dýpi. Ekki var um kjamaborun
að ræða og því eru lagamót, einkum í set-
lögum, ekki nákvæm. Þetta setlag dæmdist
vera sapropel, leðja, sundurleitar leifar
gróðurs sem sest hafa til í nokkuð djúpu,
kyrrstæðu, súrefnissnauðu, fersku vatni.
Með 100-200-faldri stækkun ntá auð-
veldlega greina ýmsar gróðurleifar (áfok) en
233