Náttúrufræðingurinn - 2002, Síða 73

of lítið fyrir árgjald sitt, félagið hefur ekki
verið nógu rækilega kynnt fyrir lands-
mönnum. Við almennri félagsdeyfð verður
lítið gert, en fleiri gamalgróin félög hafa
orðið fyrir barðinu á henni. Samkeppni um
athygli og fjárframlög landsmanna fer
síharðnandi, gervifræði alls konar eru í tísku
í stað raunfræða og neysluerillinn er orðinn
ærandi. Við þessar aðstæður er æ örðugra
að halda við áhuga og athygli félagsmanna,
hvað þá að vekja áhuga nýrra félaga.
Framboðið fræðsluefni félagsins hefur þó
almennt líkað vel og ánægja verið með
alþýðlegra efni í Náttúrufræðingnum, en
efni hans er það eina sem meginþorri
félagsmanna nýtur frá félaginu. Verð þessa
efnis (árgjald í félaginu) gæti hins vegar þótt
nokkuð hátt. Það er mál sem á þarf að taka.
Aðhalds hefur verið gætt við útgáfuna og
því lítil von að geta lækkað kostnað við hana
að neinu marki. Þá er ekki annarra fanga að
leita en auka auglýsingatekjur og útgáfu-
styrki á móti kostnaði og lil verðlækkunar.
Aukinn fjöldi félagsmanna kæmi þar einnig
að góðu gagni, en ljóst er nokkuð að félagið
og störf þess eru ekki nógu vel þekkt og þar
er víður akur að plægja í kynningu á
félaginu. Til þess þarf þó bæði fé og vinnu,
en hvorugt liggur á lausu.
Fjárhagur félagsins þrengist með fækkun
félaga. Þess vegna sá stjórn HÍN sig
tilknúna á árinu að endurráða ekki í starf
framkvæmdastjóra félagsins, og þá um leið
að loka skrifstofu þess þegar Guttormur
Sigbjamarson lét af störfum snemma á árinu.
Það kallar á aukið starf stjórnarmanna, en
því eru takmörk sett eins og öðru sjálf-
boðastarfi, og er þó ljóst að draga verður
saman í starfsemi. Langmest útgjöld eru
vegna útgáfu Náttúrufræðingsins, en þar
gætu líka verið helstu sóknarfærin til
aukinnar tekjuöflunar ef gefur að róa á þau
mið, eins og að framan greinir. Bættur
fjárhagur í útgáfunni er forsenda fyrir losun
fjár til annarrar umsýslu félagsins.
Hefðbundin starfsemi önnur var í föstu
fari. Er þar einkum að telja útgáfu Náttúru-
fræðingsins, fræðslufundi, fræðsluferðir og
afgreiðslu opinberra erinda. Útgáfa tíma-
ritsins og fræðslufundir gengu með við-
unandi móti. Einungis ein fræðsluferð var
farin á árinu, fimm daga ferð á slóðir
virkjunarvatna norðan við Vatnajökul, en
um 100 manns tóku þátt í ferðinni og höfðu
almennt mikla ánægju af henni. Önnur
umsvif voru lítil, en bæði skorti þar fé og fólk
til starfa, eftir þær breytingar sem urðu á
árinu.
Hlutverk félagsins hefur verið í umræðu
hjá stjórn þess. Félagið er eini almenni
aðilinn á landinu sem stundar að staðaldri
vandaða og alþýðlega fræðslu um náttúru-
fræði og náttúrufar landsins fyrir almenning
og áhugafólk. Að því leyti er það í fylkingu
með opinberum, hálfopinberum eða einka-
reknum náttúrufræðisöfnum víða um land
og með Náttúrufræðistofnun Islands og
náttúrufræðistofum landshlutanna. Full
ástæða er því til að auka og efla samstarf
þessara aðila að þessu sameiginlega
markmiði. Ekki síður er ástæða til að fylgja
eftir því aldargamla markmiði félagsins að
rekið verði veglegt Náttúruhús í Reykjavík,
höfuðborg Islendinga. Aðalframlag félags-
ins á þessu sviði hefur verið útgáfa tímarits
þess, Náttúrufræðingsins, og er ástæða til
að kappkosta að gera enn betur en þó er.
Útgáfa stórra og vandaðra fræðibóka er
félaginu ofviða eins og stendur, en
íhugunarefni væri útgáfa náttúrufræðilegra
smárita um afmörkuð efni, þá væntanlega í
samstarfi við áhugasöm bókaforlög. Ýmsir
fleiri möguleikar gætu verið fyrir hendi til
alþýðlegrar náttúrufræðslu, sem gefa þyrfti
gaum.
Hlutverk félagsins á opinberum vettvangi
hefur verið hið sama og fyrr, en þar hefur
félagið lagt áherslu á jafnvægi milli
sjálfbærrar nýtingar náttúrunnar og nauð-
synlegrar náttúruverndar á grundvelli
vandaðrar, náttúrufræðilegrar þekkingar.
Því hefur félagið lagt áherslu á eflingu
náttúruvísinda á landinu og á skynsamlega
beitingu þeirra. Þessara viðhorfa hefur ekki
gætt nóg í samfélaginu, þar sem ærið oft
hefur verið hneigst til öfga á báða bóga í
umræðu síðasta árs um nýtingu og vernd.
Mikils væri því vert fyrir félagið að geta
stuðlað meira að hófsamri, upplýstri og
skynsamlegri umfjöllun um þessi mál. Einnig
247