Náttúrufræðingurinn - 1997, Blaðsíða 14

C
W)
C
c3
C
S
3
2
10
t-i
8á
■*-»
&o
0,8 —r- ' ~n------1
0 40 80 120 160 200 240 280 320 360
Þéttleiki lirfa
4. mynd. Niðurstöður samkeppnistilrauna með mykjuflugulirfur. 20, 40, 80, 160 og 320
nýklaktar lirfur voru settar í glös (5 af hverjum þéttleika) með 50 g af mykju og stærð
flugnanna sem klöktust út mœld. Mœlikvarði á stærð er lógaritmi af lengd (í mm) leggjar
á aftasta fœti, sett í 3. veldi. Meðalstærðir og staðalfrávik fyrir hvern þéttleika sýnd fyrir
karldýrin annars vegar og kvendýrin hins vegar. Glösin voru höfð við 15°C. Fervika-
greiningar sýndu marktæk áhrif aukins þéttleika á stœrð flugna. Ahrifin á karldýrin eru
marktœkt meiri en á kvendýrin. - Results of competition experiments with dungfly larvae.
Initial larvae densities were 20, 40, 80, 160 and 320 per 50 g ofdung. Size of emerged flies
measured and average size calculated. Top line: males. Bottom line: females. Size measure-
ment used was HTL3 (hind tibia length cubed). Shown are log of HTV in mm3 and SD.
Increased density has a significant effect on adult size and males are affected significantly
more then females (see Hrefna Sigurjónsdóttir 1984) .
þessu leyti og hafði áhuga á að vita hvað
veldur stærðarbreytileika meðal tegundar-
innar, hver munurinn er á milli kynjanna
og hvaða áhrif mismunandi stærð hefur á
hegðun og æxlunarárangur karlflugnanna.
Ég ákvað að vinna að þessu verkefni í
Englandi undir hans leiðsögn og gerði það
á árunum 1977-1980 (Hrefna Sigurjóns-
dóttir 1980). Um svipað leyti lagði Gerald
Borgia (1980) stund á rannsóknir á
tegundinni í Bandaríkjunum. Ég hélt síðan
áfram rannsóknum á mykjuflugunni hér á
íslandi og safnaði flugum 1981, 1982 og
1984 (Hrefna Sigurjónsdóttir og Sigurður
Snorrason 1995) og árið 1992 athugaði ég
lítilsháttar hegðun karlflugna í Finnlandi.
Parker hefur einnig, ásamt samstarfs-
mönnum sínum Leigh Simmons, Paul
Ward o.fl., stundað frekari rannsóknir á
mykjuflugunni í Englandi þar sem sjónum
var beint að áhrifum líkamsstærðar á
mökunartíma, áhrifum erfða á stærð o.fl.
(Simmons og Parker 1992, Parker, Simmons
og Ward 1993, Parker og Simmons 1994).
VlNNUSTOFUTlLRAUNIR
Meðal skordýra er það regla að stærð
fullorðinna dýra ræðst af því hversu stórar
lirfurnar eru þegar þær púpa sig. Almennt
gildir að eftir því sem lirfur ná að éta
meira því stærri verða flugurnar. Það var
því líklegt að aðstæður á lirfustigi hjá
mykjuflugunni réðu miklu um stærð
fullorðnu flugnanna.
Niðurstöður tilrauna með mismunandi
fjölda lirfa í sama magni af mykju sýndu að
8