Náttúrufræðingurinn - 1997, Blaðsíða 39

1 SKRIÐNAFELLSNUPI
Á BARÐASTRÖN D
Síðsumars árið 1987 unnu
jarðfræðinemar við gerð
jarðfrœðikorts af Skriðna-
---------fellsnúpi á Barðaströnd og
nágrenni. Fátt bar til tíðinda þar til
kom að lokum verksins og mæla átti
efsta hraunlag núpsins, þá gat að líta
heldur óvenjulega sjón. Skáhallt út úr
klettavegg, rúman metra, skagaði sívöl
bergsúla, um 30 sentimetrar í þvermál.
Við nánari eftirgrennslan komu fleiri
samskonar myndanir í Ijós, en þó ekki
eins formfagrar og sú jyrsta. Eftir
lauslega athugun þótti Ijóst að hér vœri
um að ræða afsteypur trjábola sem
myndast þegar bergbráð fyllir holrými
er trjábolir hafa skilið eftir sig í hrauni.
Magnús Á. Sigurgeirsson (f. 1963) lauk B.S.-prófi í
jarðfræði frá Háskóla Islands 1989 og meistaraprófi
1992. Magnús starfaði á Jarðhitadeild Orkustofnunar
1992-1996. Fráárinu 1996hefurhann starfað sem úti-
bússtjóri Vatnamælinga Orkustofnunar á Austurlandi
með aðsetur á Egilsstöðum. Magnús hefur á undan-
förnum árum einnig unnið við athuganir á gjósku-
lögum, einkum í tengslum við fomleifarannsóknir.
Sveinn P. Jakobsson (f. 1939) lauk mag.scient.-prófi í
bergfræði frá Kaupmannahafnarháskóla 1969 og
doktorsprófi frá sama skóla 1980. Sveinn hefur starfað
sem sérfræðingur hjá Náttúrufræðistofnun Islands
síðan 1969. Hann hefur einnig verið forstöðumaður
sömu stofnunar í alls tíu ár.
MAGNÚS Á. SIGURGEIRSSON
OG SVEINN P. JAKOBSSON
Ekki voru gerðar frekari athuganir á
afsteypunum að þessu sinni. Sumarið 1990
var farið aftur á sama stað og þá fyrir
tilstuðlan Náttúrufræðistofnunar íslands.
Var ein afsteypan, sú sem fyrr var nefnd,
tekin niður að hluta í þeim tilgangi að
koma henni fyrir í sýningarsal Náttúru-
fræðistofnunar. Mun hún þar verða fólki
til sýnis í framtíðinni.
Skriðnafellsnúpur er við vesturmörk
Barðastrandar. Hann er 441 m hár og
liggur í VNV-ASA stefnu. Að austan er
núpurinn þverhníptur og hömrum gyrtur
en aflíðandi til vesturs (1. og 2. mynd).
Skammt austur af núpnum liggur þjóð-
leiðin milli Barðastrandar og Patreks-
fjarðar og blasir hann þaðan við vegfar-
endum.
Vestfirðir tilheyra elstu jarðmyndun
landsins, svonefndri blágrýtismyndun,
sem varð til í eldsumbrotum á N-Atlants-
hafssvæðinu á tertíer, fyrir meira en 2
miljónum ára. íslenska blágrýtismyndunin
nær annars vegar yfir Vestur- og Norður-
land, frá Hvalfirði til Skjálfanda, og hins
vegar Austurland frá Þistilfirði til
Skeiðarár. Elsta bergið er 14—16 miljón
ára gamalt. Blágrýtismyndunin er að
mestum hluta úr basalthraunum og
þunnum setlögum, yfirleitt rauðleitum,
sem eru á milli hraunanna.
Náttúrufræðingurinn 67 (1), bls. 33-43, 1997.
33