Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1997, Blaðsíða 60

Náttúrufræðingurinn - 1997, Blaðsíða 60
1. mynd. Horft iír lofti inn Vatnsdal. Til vinstri er Vatnsdalsfjall og ber Jörund hœst. Flóðið og Vatnsdalshólar fyrir miðri mynd en Hnausatjörn og Vatnsdalsá nœr. - View of the Vatnsdalur valley from north. Ljósm./photo: Agúst Guðmundsson. sömu bergafbrigði og finnast í Vatns- dalshólum og sé skyldleikinn auðsær. Niðurstaða Jakobs verður því eftirfarandi. „Samkvæmt þessu, tel ég engum vafa bundið, að Vatnsdalshólarnir eru myndað- ir af framhlaupi úr fjallinu beint á móti þeim. Þeir eru því hvorki jökulmyndaðar öldur, né sjáanlegt, að þeir hafi flutzt úr stað á skriðjökli“ (Náttúrufræðingurinn 36, bls. 68). Jakob rekur síðan gildar vís- bendingar til þess að hólarnir hafi myndast við lok síðasta jökulskeiðs og ekki fyrr en eftir að sjávarborð var komið niður fyrir 20 m y.s. á Norðurlandi. Jakob telur að lögun hólanna megi skýra með því „að hlaupið hafi verið blandað háfjallajökli um leið og það féll, og að einstakir hólar og keilu- myndanir séu eftirstöðvar stærri og minni bergbrota og steinaþyrpinga, sem síðan hafí veðrast og fengið þessa lögun“ (bls. 73). Jakob lýkur grein sinni með þessum orðum. „Gögnin sem hólarnir sjálfir bera í skauti sínu, fyrnast ekki né týnast. Gátan liggur áfram opin til þess að glíma við. Ef til vill tekst öðrum að koma auga á einhver atriði, sem leiða til annarrar eða fyllri úrlausnar". SlGURÐUR ÞÓRARINSSON minnist á Vatnsdalshóla í greinaflokknum „Séð frá þjóðvegi“ III í Náttúrufræðingn- um árið 1954. Þar ræðir hann almennt um berghlaup undir samheitinu „þar, sem háir hólar...“ og segir svo um Vatnsdalshóla. „Næstir verða á vegi þeir hólar, sem taldir eru rneðal þess óteljandi á Islandi, Vatns- dalshólar. Ýmsar skoðanir hafa verið uppi um myndun þessara hóla, og hafa sumir talið þá jökulgarða en aðrir eldstöðvar, en Jakob bóndi Líndal sýndi fram á það í grein, sem hann ritaði í þetta tímarit árið 1936, að þessi víðáttumikla hólaþyrping er bergskriða, hlaupin fram úr Vatnsdals- fjalli. Mun mörgum þykja það ótrúlegt, er þarna fara um, en eftir að hafa skoðað svæðið úr lofti, sannfærðist ég fyrir mitt leyti fyllilega um það, að skoðun Jakobs Líndals er rétt“ (Náttúrufræðingurinn, 24 bls. 8-9). Ólafur Jónsson ræðir um Vatnsdalshóla í bókum sínum Skriðuföll og snjóflóð og í bókinni Berg- hlaup og segir þá vera eitthvert stór- fenglegasta berghlaup á íslandi, stórfeng- lega og dulúðuga í senn. Hann leitar 54
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.