Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1980, Síða 25

Náttúrufræðingurinn - 1980, Síða 25
1. mynd. Ófrjór leitarhrútur með litar- búnað. (Ljósm. Helgi Gunnarsson). — Vasectomized ram with a raddle harness. bréflega. Heimildirnar eru frá um 80 búum í nær öllum sýslum landsins og greina frá á 3. hundrað óvenjulegum burðum áa á ýmsum aldri, einkum frá árunum 1955—1979. NIÐURSTÖÐUR 1. Kynþroski gimbra og upþhaf fengitíma áa Samkvæmt niðurstöðum rannsókn- anna má ætla, að flestar gimbrar fædd- ar á venjulegum sauðburðartíma, nái kynþroska um 7 mánaða aldur þannig að unnt sé að hleypa til þeirra. Þó er kynþroskaaldurinn nokkuð mismun- andi. Upplýsingar frá bændum sýna, að stöku sinnum bera vorfæddar gimbrar fyrirmálslömbum, þó yfirleitt ekki fyrr en í síðustu viku mars, sem bendir til þess, að þær hafi náð kynþroska um 5'/2—6 mánaða gamlar. Mikill munur er á þunga við kynþroska, allt frá 23—50 kg í athugunum á Hvanneyri. Þær fáu gimbrar, sem ekki urðu kynþroska lambsveturinn í þessum athugunum, voru flestar fremur rýrar og tiltölulega síðbornar, enda má að jafnaði gera ráð fyrir því, að kynþroskinn sé allmikið tengdur vænleika gimbranna. Þess eru örfá dæmi að sumrungar eða haust- fæddar gintbrar hafi náð kynþroska og fest fang um eða upp úr áramótum, að- eins um 4 mánaða gamlar, en slíkt virð- ist mjög sjaldgæft. Hinn eðlislægi fengitími (fyrsta beiðsli) hefst nokkru seinna hjá gimbr- um en ám. Þannig var meðaltaliö 8. desember (12. nóv. — 6. jan.) hjá ám, en 12. desember (18. nóv.—11. jan.) hjá gimbrum, og var munur á milli ein- staklinga allmikill. Ætla má, að ær hér á landi byrji ekki að jafnaði að beiða fyrr en í seinni hluta nóvember nema í stöku tilvikum, svo sem fram kemur síðar i ritgerðinni. Meðal ánna (2—9 vetra) virtust ekki ákveðin tengsl á milli aldurs og vænleika annars vegar og upphafs fengitíma hins vegar. Samt sem áður er ekki loku fyrir það skotið, að vænleiki geti haft áhrif á upphaf fengitíma hjá ám, t. d. að ær sem leggja mikið af og verða rýrar á haustin byrji að beiða heldur seinna en ella. Kannað var, hvort samhengi væri á milli fyrsta beiðslis áa tvö samstæð ár, þ. 279

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.