Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1980, Side 54

Náttúrufræðingurinn - 1980, Side 54
gerð og magni þeirrar fæðu sem þær neyta. Ýmsir aðrir umhverfisþættir geta einnig haft áhrif á efnaskipti og efna- gerð lífveranna. Sérhverri lífveru hæfir best ákveðið umhverfi sem aðrar lífver- ur kunna ef til vill ekki að meta. Dýr þola t. d. illa að þeim sé dýft í 85 stiga heitt vatn, en til eru gerlar sem lifa og dafna vel við þetta hitastig. Sérhver líf- vera hefur því sitt eigið aðlögunarsvið. Hún getur einungis iifað innan vissra umhverfismarka sem ráðast af eðli lifs- skipulagsins almennt og af erfðaefni líf- verunnar sérstaklega. En þær sveiflur og breytingar sem verða á gerð einstakra lífvera af völdum umhverfisins eru yfirleitt ekki arfgeng- ar. Þær snerta ekki þau boð sem erfða- efnið ber á milli kynslóða. Erfðaefni einstaklingsins breytist ekki til sam- ræmis við breytingar umhverfisins, enda þótt líkamsbygging hans kunni að gera það að vissu marki. Þessi sannindi hafa oft verið orðuð þannig að áunnir eiginleikar erfist ekki. Frá fornu fari hefur trú á erfðir áunninna eiginleika verið útbreidd. Ýmsir líffræðingar hafa gert tilraunir til að færa hana í búning vísindalegrar kenningar. Einna þekkt- astur þeirra er Frakkinn Jean Baptiste Lamarck (1744— 1829), og er nafn hans oft notað til að einkenna kenningar af þessu tæi. A þessari öld hefur síaukin þekking á eðli erfða smám saman kippt öllum stoðum undan slíkum kenning- um. Þær eru því í litlum metum meðal líffræðinga. En trúin á erfðir áunninna eiginleika mun enn eiga sér marga A T A T C G T A A A C T A T A T A T A T C G C G T A T A A T Villa (G) T C G T A A T A T > G C A T C G C G T A T A Stökkbr. DKS 7. mynd. Stökkbreytingar vegna mistaka við eftirmynd- un DKS sameindar. Kirnið G hefur á einum stað komið í stað A, andspænis T i mót- svarandi þætti sameindarinn- ar. Þegar þessi afbrigðilega sameind er eftirmynduð parast þetta G við C, og er þá komin fram stökkbreytt DKS sam- eind þar sem kirnisparið GC hefur komið í stað AT í upp- runalegu sameindinni. Slík breyting er arfföst og getur haft veruleg áhrif á starfhæfni hvítusameindar. 308

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.