Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1985, Side 17

Náttúrufræðingurinn - 1985, Side 17
2. mynd. A. Skýringarmynd er sýnir langsnið í gegnum Phylactolaemate einstakling (zooid). B. Sambýli F. sultana og statoblasta þess, capsule= hýði. C. Sambýli P. repens og statoblastar þess (flotblasti ofar, setblasti neðar), capsule= hýði, annulus= kútur. (A. Teiknað eftir Ryland, 1970, B. og C. teiknað eftir Marcus, 1940). - A. Schematic drawing showing longitudinal cutting through Phylactolaemate zooid. B. Colony of F. sultana and its statohlast. C. Colony of P. repens and its statoblasts (floatoblast above, sessoblast below). (A. after Ryland, 1970, B. and C. after Marcus, 1940). vöðvaþráða og innst er lag langvöðva- þráða, sem þakið er holhimnu (perit- oneum) að innanverðu (Hyman 1959). Við hægan samdrátt hringvöðvaþráða byggist upp vökvaþrýstingur í holinu og armakarfan þrýstist hægt út með aðstoð annarra smágerðra vöðva. Inndráttur armakörfunnar er á hinn bóginn mjög snöggur enda eru inn- dráttarvöðvarnir stærstu vöðvar dýrs- ins (2. mynd A). Allir vöðvar eru af gerð sléttra vöðva. Phylactolaematar eru allir tvíkynja og hafa fylgjufósturþroskun (vivipari- ty), þ. e. næra lirfu sína í fóstursekk. Eggjakerfið er kviðlægt (2. mynd A) í tengslum við eitthvert knappskotið. Hrörnun einstaklings á sér vanaiega stað samfara lirfumyndun hans (Hy- man 1959). Hjá Phylactolaemata (mosadýr í vatni) hefur funiculus (2. mynd A) gjörólíka byggingu en tíðkast meðal Gymnolaemata (sjávarmosa- dýr) °g hlutverk. hans jafnframt allt annað. Innan vatnamosadýra gegnir hann tvenns konar hlutverki: myndun sæðisfrumna við magabotnlanga (2. mynd A: eistu) og myndun dvalar- forms (statoblasta= blasti) úr forða af ósérhæfðum frumum neðst á funicu- lus. Þessi tvö hlutverk eru gjörólík en eru þó innbyrðis tengd, því frumu- massinn er hindraður í frekari þroskun meðan á sæðisfrumumyndun stendur (Woollacott og Zimmer 1977). Þegar þroskunin er vakin þokast frumumass- inn upp eftir funiculus meðan á mynd- un blasta stendur (sbr. þroskunarferil blasta í kaflanum „úrvinnsla sýna“). Við lok myndunar blasta tæmast ákveðnar frumur í kítínskel blastans og í stað innihalds þessara frumna fyll- ast þær af lofti. Hefur þá myndast kútur (annulus, 2. mynd C). F. sultana 63

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.