Náttúrufræðingurinn - 1985, Síða 40

Niðurstöður af flugtalningunni eru því
ekki leiðréttar með tilliti til þessa en
gert ráð fyrir að talningin hafi farið
fram þegar kæping var í hámarki á
hverjum stað.
íþriðja lagi þarf að taka tillit til þess
að kæping útsels teygist yfir langan
tíma. Þó að talið sé um það leyti sem
kæping er í hámarki og aflað með því
upplýsinga um hámarksfjölda kópa á
landi á hverjum stað, gefur sá fjöldi
ekki upplýsingar um það hversu marg-
ir kópar fæðast á tilteknum kæpingar-
stöðum, nema á óbeinan hátt. Ein-
hverjir kópar hafa þá þegar yfirgefið
kæpingarstaðinn og enn eru kópar
ófæddir. Nauðsynlegt er því að marg-
falda hámarksfjölda kópa á landi
(Nkmax) með leiðréttingarþætti (0) til
þess að áætla framleiðslu kópa á kæp-
ingartímanum (Pk), þ- e. a. s.
Pk 0 * Nkmax
Til þess að afla upplýsinga um hlutfall-
ið 0, þ. e. a. s. hlutfallið á milli kópa-
framleiðslu og hámarksfjölda kópa á
landi, verður að fylgjast með fram-
vindu kæpingarinnar á völdum stöð-
um. Slíkt hefur verið gert við Bret-
landsstrendur (Hiby og Harwood
1979). Þar liggja 0-gildin á bilinu
1,15—1,72, marktækur munur er á
milli ára hvað þau varðar, en ekki á
milli staða. Meðaltal 0-gildanna er
1,38 (95% öryggismörk 1,34—1,42).
Hlutfall kópaframleiðslu og há-
marksfjölda þeirra á landi hefur ekki
verið kannað sérstaklega hjá útselnum
hér við land, þó að tilraun til þess hafi
verið gerð haustið 1981. Með því að
nota upplýsingar um kópaveiðar í
eyjum, sem farið var í oftar en einu
sinni, má hinsvegar fá hugmynd um
kópaframleiðsluna á staðnum. í töflu
2 eru slíkar upplýsingar fyrir nokkrar
eyjar í Hergilseyjarlöndum, Breiða-
firði. Gildin liggja á bilinu 1,13-1,79,
meðaltalið er 1,38 (95% öryggismörk
1,11-1,65). Þetta meðaltal víkur ekki
marktækt frá hinu breska (samkvæmt
t-prófun er p >0,9). Við ákvörðun á
kópaframleiðslu útsels haustið 1982 er
því kópafjöldi á landi margfaldaður
með stuðlinum 1,38.
Búið var að fara í nokkrar eyjar til
kópaveiða áður en talning fór þar
Tafla 1. Samanburður á talningum á útselskópi Comparison of counts of grey seal pups made locality in 1982. um úr lofti og á landi, on land and from the haustið 1982. — air, on the same
Staður Talning úr lofti Talning á landi Leiðrétt-
Locality Counts from air Counts on land ingarstuðull
Dags. Fjöldi (x) Dags. Fjöldí (y) R=y/x
Day Numbers Day Numbers
Nokkrar eyjar í
Hergilseyjarlöndum 12. okt. 47 13-14. okt. 49* 1,04
Eyjar við Hafnir
á Skaga 1. nóv. 75 6. nóv. 77** 1,03
* Upplýsingar frá Hafsteini Guðmundssyni, Flatey — Mr. Hafsteinn Guðmundsson,
pers. comm.
** Upplýsingar frá Jóni Benediktssyni, Höfnum, Skaga — Mr. Jón Benediktsson pers.
comm.
86