Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1987, Blaðsíða 18

Náttúrufræðingurinn - 1987, Blaðsíða 18
10. mynd. Mólög næst yfirborði Landbrotshraunsins hjá Ytri-Dalbæ. Hraunið er þarna 30—40 cm neðan við yfirborð tjarnarinnar. Eins og sjá má eru þessi mólög óhreyfð, en í þeim er mikið af skógarleifum og þar eru líka ljósu öskulögin tvö, sem örvarnar benda á t. v. við skófluna. — Peat approx. 30—40 cm above the top of the Landbrot lava at the farm Ytri-Dalbœr. The peat layers as well as the acidic tephra layers are undisturbed. They include birch remains which have been l4C dated. The arrows point to the light coloured (acidic) tephra layers. (MyndIphoto Jón Jónsson). kvæmilega á spurningar, sem svara verður, en þær eru þessar: Hvernig gat um 1000°C heitt og um 20 m þykkt hraun runnið undir slíkan jarðveg án þess að trufla jarðlögin, sem næst því eru, án þess að vatn það, sem í jarð- veginum var færi í suðu? Hér má raun- ar bæta við nokkrum spurningum. Hvers vegna hefur Eldgjárhraun við Nyrðri Ófæru ekki smogið undir jarð- vegslögin þar, en í þess stað lagst upp að gilvöngunum eins og rennt væri í mót? Hvers vegna hefur mjó tunga úr Skaftáreldahrauni á sama hátt runnið fram milli rofbarða í óbrennu (óbrenn- ishólma) austur af Botnum? Sama má sjá rétt við veginn um Mývatnsöræfi, og er þar um að ræða tungu úr hrauninu, sem rann úr Sveinagjá 1875. Víst getur hraun þrengt sér undir jarð- veg, en til þess þarf án efa afar sér- stakar aðstæður og hvernig fer sá jarð- vegur? Svo vel vill til að einmitt á þessu svæði höfum við dæmi um hvort tveggja og vitnisburð sjónarvotta. Það mun hafa verið 2. júlí 1783 þegar Skaftáreldar voru að eyðileggja það fagra land, sem nefnt var Holtsdælur suður og austur frá Skál. Undir þeim jarðvegi var „brunahraun“, sennilega Landbrotshraun. Á framrás eld- hraunsins nefndan dag horfði séra Jón 12
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.