Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1987, Blaðsíða 35

Náttúrufræðingurinn - 1987, Blaðsíða 35
flug fór hann að raula finnskt þjóðlag. í því að hann byrjaði að raula mynd- uðust nokkrir sveimar yfir sveim- merkjum umhverfis hann. Jaakko endurtók þetta nokkrum sinnum og í hvert skipti sem hann hóf þjóðlagið flugu karlflugurnar upp og mynduðu sveima. Það var einungis við upphafs- nótu þjóðlagsins sem sveimarnir mynduðust, og karlflugurnar sveim- uðu í nokkrar sekúndur eftir að upp- hafstónninn dó. Síðar kom í ljós að upphafstónn þjóðlagsins er um 300 sveiflur á sek- úndu sem er að öllum líkindum væng- sláttartíðni kvenflugna S. exterma. Þessi uppgötvun auðveldaði Jaakko mjög athugun á sveimum karlflugn- anna og pörun rykmýsins. Þegar lygnt var hófu kvenflugur sig við og við á loft í nágrenni sveimmerkja og flugu þá gjarna í lágum sveig yfir sveim- merkið. Nær samstundis og kvenfluga var komin á loft flugu karlflugurnar upp og söfnuðust saman yfir sveimmerkinu. Karlflugurnar héldu áfram sveimfluginu þangað til einhver karlflugan náði kvenflugunni og hóf mökun við hana. En ef engin karlfluga náði kvenflugunni á skömmum tíma, þá lenti kvenflugan og karlflugurnar snarlega þar á eftir. Þegar karlfluga náði kvenflugu í sveimnum virtist mökun hefjast og parið lenti þá nær samstundis á jörð- inni. Mökun hélt þó alla jafna áfram í nokkrar mínútur. í því harðbýla landi sem Svalbarði er, þar sem vindar eru tíðir og lágur hiti algengur yfir sumartímann, virðist þessi samstilling kynjanna við mökun- arflugið vera mjög orkusparandi að- lögun. Þegar karlflugurnar bíða kyrrar umhverfis sveimmerkin eru þær vafa- lítið að hlusta eftir kvenflugum. Á milli vindhviða fljúga karlflugurnar einungis mökunarflug ef í nágrenni sveimmerkis þeirra er kvenfluga sem er tilbúin til mökunar. Þannig eyða karlflugurnar hvorki orku sinni í flug við erfið skilyrði né þegar engin kven- fluga er móttækileg fyrir „svermiríi“ þeirra, en eins og fyrr segir gefa kven- flugurnar sig fram með því að fljúga í lágum sveig yfir sveimmerki. Ýmsar tegundir rykmýs makast þó ekki í sveimum heldur fer pörun og mökun fram á föstu undirlagi t.d. á grjóti. Það á til dæmis við um tegund- ina Eukiefferiella minor, sem algeng er á strandsvæðum stöðuvatna og í ám. E. minor er meðal annars algeng í Laxá í Mývatnssveit. Hjá þeirri tegund fer pörunin þannig fram að karlflugur rjúka á þær kvenflugur sem þeir geta nálgast og reyna að læsa ytri kynfærum sínum um kynfæri kvenflugnanna. Ef kvenflugan er ekki tilbúin til mökunar hleypur hún undan karlflugunni sem þá reynir fyrir sér annars staðar. Ef kvenflugan er tilbúin til mökunar teng- ir parið saman kynfæri sín og karlflug- an helst þá stundum ofan á kvenflug- unni og snúa þær framendum í sömu átt. Oft kemur þó fyrir að karlflugan skrönglast ofan af kvenflugunni og stendur þá til hliðar við hana ellegar að flugurnar snúa saman afturendum sem tengdir eru á kynfærunum. Þann- ig haldast flugurnar samtengdar í nokkrar mínútur. FÆÐUNÁM FLUGNANNA Löngum hefur verið talið að ryk- mýsflugur nærðust ekki. Algengt er þó að sjá þær á kafi í ýmsum blómum eða reklum trjáa. Ef marka má munnlimi flugnanna, sem eru mjög lítilfjörlegir, þá virðist sem fæðunámi flugnanna sé 29
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.