Samvinnan - 01.08.1967, Síða 5

Samvinnan - 01.08.1967, Síða 5
ari manngerðir, bæði í hugsunarhætti og öllu dagfari. Þó Gandhí hefði notið vest- rænnar menntunar og bæri glöggt skyn á vestrænan hugsunarhátt og verðmæti, stóð hann alla ævi djúpum rótum í jarð- vegi Austurlanda, lifði og hrærðist í heimi umkomulítils almúgans, dáði Iiið einfalda og óbrotna líf, var auðmjúkur, umburðarlyndur, trúhneigður og laus við allan persónulegan metnað eða framgirni. Nehru var afturámóti dæmigerður nú- tímamaður, vísindalega hugsandi efa- semdamaður, vestrænn í hugsun og hátt- erni. Gandhí lét stjórnast af hugboði og eðlisávísun, en Nehru hafði blákalda skynsemina að leiðarljósi. Logi Gandhís var hægur, en Nehru fuðraði upp af minnsta tilefni. Þó Nehru væri vissulega mjög hændur að kenningum meistara síns um óvirka andspyrnu eða baráttu án ofbeldis, átti hann alla tíð ákaflega erfitt með að hemja viðkvæmt stolt sitt og ríka skapsmuni. Meðan Gandhí sat hljóður og hlustaði eftir lágstemmdri rödd guðdómsins, fannst Nehru miklu meira vit að kvnna sér hvaða lærdóma mætti draga af áætlunarbúskap Rússa. Gandhí prédikaði notkun hins ævafoma spunarokks í heimahúsum, en Nehru lét reisa áburðarverksmiðjur og stáliðjuver. Þó Gandhí væri óneitanlega einn af slyngustu og happasælustu byltingar- mönnum sögunnar, var liann framar öllu tákn hins ævagamla Indlands, sem hafði verið kúgað, arðrænt og misskilið af vest- rænum þjóðum. Nehru var hinsvegar tákn þess Indlands sem var að rísa úr öskunni endurborið og horfði framávið. Þó Gandhí hefði víða yfirsýn og bæri gott skynbragð á heimsmálin, var sjón- deildarhringur hans fyrst og fremst bundinn við Indland. Nehru var afturá- móti í mörgu tilliti alþjóðlegur leiðtogi og hafði víðtæk áhrif á þróun mála í Asíu, Afríku og víðar. Þessir tveir ólíku menn stefndu að sama marki og hafa átt meiri þátt í að móta Indland nútímans en nokkrir aðrir cinstaklingar. Þeir voru oft. á öndverðum meiði um stefnur og leiðir, en lentu aldrei í persónulegum deilum, því þeir báru gagnkvæma virðingu hvor fvrir öðrum. Gandhí treysti og mat Nehru allra manna mest, jafnvel þegar honum fannst hann vera hættulega ákafur og ofsafenginn. Hann talaði um fyrir honum einsog faðir fyrir svni, og eftir því sem tímar liðu varð honum æ ljósara, að enginn væri betur fallinn til að taka við forustu þjóðar sinnar. Gandhí sagði eitt sinn um Nehru: ..Hann er meira en fé- lagi. og engin pólitísk misklíð mun nokk- urntíma gera okkur viðskila. . . . Hann er hugrekkið holdi klætt .... Ilann hef- ur óbifanlega trú á hlutverki sínu.“ Öðru sinni sagði hann: ..Jawaharlal segist ekki skilja tungumálið sem ég tala og kveðst sjálfur tala mál sem ég skilji ekki. Ég skal ekki dæma um sannleiksgildi þess. En tungumál þurfa ekki að tálma ein- ingu hjartnanna. Og eitt veit ég fyrir víst: þegar ég er farinn mun hann tala mitt mál.“ Hin ítrekaða óþolinmæði Nehrus við Gandhí var ævinlega ofurliði borin af djúpri virðingu hans og fölskvalausri ást á meistara sínum. Hann var stórhneyksl- aður á því tiltæki Gandhís að fasta til dauða árið 1933, en skrifaði honum sarnt innilegt bréf og kvaðst vera vegalaus og áttavilltur í landi þar sem meistarinn væri eini vegvísirinn. Ilvert gæti hann nú snúið sér til að leita huggunar, hug- hreystingar og leiðsagnar? Jawaharlal Nehru fæddist 14. nóvem- ber árið 1889 — sama ár og Adolf Hitler — í Allahabad skammt fyrir norðan hina fornhelgu borg Benares. Gandhí var þá tvítugur að aldri. Faðir Nehrus, Mótílal, var vellauðug- ur málafærslumaður í Allahabad, af brahmina-ætt frá Kasmír og því úr æðstu stétt Hindúa. Heimilið var að því leyti dæmigert hindúískt heimili, að öll fjölskyldan, foreldrar, börn, frænkur og frændur, bjó undir sama þaki, en Mótílal var mjög vestrænn í hugsunarhætti og háttum, þannig að hinn ungi sveinn fékk í rauninni samskonar uppeldi og enskir aðalsdrengir, klæddist á vestræna vísu, fékk tilsögn enskra heimiliskennara, lék cricket, og tennis, iðkaði útreiðar og sund. í húsinu sem fjölskyldan fluttist til, þegar Jawaharlal var 10 ára, voru tvær sundlauear, önnur innanhúss, hin undir berum himni. Hann naut alls hins bezta í uppvextinum, auðs og áhyggju- levsis, góðrar heilsu og bráðþroska eáfnafars. Fjölskyldusamræður fóru fram á ensku, þannig að hún var æ síðan hið eiginlega móðurmál hans, þó hann talaði hindí reiprennandi og kynni sansfcrít. Ilann hugsaði jafnan á ensku, og með- fangi hans einn kvartaði yfir því fyrr á árum, að hann dreymdi á ensku. Einn liinna ensku heimiliskennara, Brooks að nafni, hafði varanleg áhrif á drenginn, vakti áhuga hans á bókum og vígði hann inn í töfraheim vísindanna, sem áttu alla tíð sterk ítök í honum. Mótílal faðir hans varð m. a. frægur fyrir að flytja fyrsta fólksbílinn til Indlands. A heim- ilinu var sífelldur gestagangur, og komu þar einkum indverskir menntamenn, sem töluðu og hugsuðu á ensku, en voru gramir Bretum fyrir hroka þeirra og til- litsleysi í samskiptum við Indverja. A þessum árum hafði Jawaharlal samt lítið af föður sínum að segja, dáði hann og virti úr fjarlægð, en hafði hálfgerðan beyg af honum, því hann vissi um skap- ofsa hans og hörku. Hann fór mikið ein- förum, þó hann umgengist fullorðna fólkið meir en títt er um börn. A þess- um árum þróaðist með honum það sjálf- stæði og sú einþykkni, sem voru bæði styrkur hans og veikleiki æ síðan. Sextán ára gamall hélt Jawaharlal til náms í Englandi árið 1905 og var í Ilar- row-skólanum næstu tvö árin, en fór þá til Trinity College í Cambridge, þar sem hann lagði stund á efnafræði, jarðfræði og grasafræði. A þessu skeiði var fátt í fari hans sem benti til þess, að hér færi væntanlegur leiðtogi annarrar stærstu þjóðar jarðarinnar. Ilann lék cricket og knattspyrnu, einsog skyldan bauð, las dagblöðin og varð harla glaður þegar Japanir sigruðu Rússa, en hann talaði sjaldan á mannfundum, stamaði og skelfdist margmenni. Hann reyndist eng- inn afburðanámsmaður, lauk samt prófi í náttúruvísindum og tók að nema lög í Nehru nýtur samvistanna við meistara sinn Mahatma Gandhi á þingi Þjóðþingsflokksins 1942. 5 l

x

Samvinnan

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.