Samvinnan - 01.08.1967, Blaðsíða 13

“Heimilt er að láta umsækj-
endur þreyta sérstakt inntöku-
próf, sem sker úr um aSgang
nemenda að undirbúnings-
deild“. í reglugerð frá 22. ágúst
1964 um undirbúningsdeild
undir tækninám, segir hins
vegar í 3. gr., að „umsækjandi
skuli hafa lokið fullgildu
sveinsprófi eða (....) fullgildu
gagnfræðaprófi eða öðru sam-
bærilegu prófi og hafi í minnst
eitt ár starfað við tækni-, iðn-
aðar- eða verksmiðjustörf á
viðurkenndum vinnustað".
Lítum nú á kennaramennt-
unina. í lögum um Kennara-
skóla íslands frá 26. apríl 1963
og um Húsmæðrakennaraskóla
íslands frá 6. maí 1965, segir
svo í 5. gr. beggja bálkanna, að
rétt til inntöku veiti, auk
landsprófs miðskóla með lág-
markseinkunn, „fullgilt gagn-
fræðapróf með lágmarkseink-
unn í nokkrum aðalgreinum,
sem reglugerð ákveður, enda
gangi gagnfræðingar undir
viðbótarpróf í einstökum grein-
um, ef þörf krefur, svo að
tryggt sé, að þeir hafi lokið
námi, sem samsvarar námi til
landsprófs miðskóla." Þess skal
getið, að um inntöku í skólann
með landsprófi miðskóla kveð-
ur reglugerð svo á að meðal-
einkunn á prófinu skuli ekki
vera lægri en 6,00 „og meðal-
einkunn í íslenzku eigi lægri
en 6,00“.
Um Hjúkrunarskóla íslands
segir svo í 7. gr. laga frá 18.
apríl 1960, að meðal inntöku-
skilyrða sé það, „að umsækj-
andi hafi lokið landsprófi mið-
skóla, gagnfræðaprófi eða
hlotið hliðstæða menntun." f
síðustu mgr. sömu lagagreinar
segir: „Skólanum skal heimilt
að láta umsækjendur ganga
undir inntökupróf samkvæmt
ákvæðum í reglugerð." í reglu-
gerðinni er þess getið í 4. gr.,
5. mgr., að skólanum sá heimilt
„að láta umsækjendur ganga
undir inntökupróf í einstökum
greinum. Ennfremur má úr-
skurða inngöngu nemenda í
skólann með hæfnisprófi."
Hinar einstöku greinar, sem
reglugerðin ræðir um, munu
vera íslenzka, stærðfræði og
danska. í „upplýsingum fyrir
umsækjendur" frá 17. desember
1966, er „lögð sérstök áherzla á,
að einkunnir í íslenzku, stærð-
fræði og dönsku séu a. m. k.
6 á gagnfræðaprófi, en á lands-
nrófi miðskóla ekki lægri en 5
í stærðfræði og a. m. k. 6 í
íslenzku og dönsku.“
Um Loftskeytaskóla fslands,
bar sem námið er fólgið í
tveimur 8 mánaða námskeið-
um, er það að segja, að „til inn-
töku á námskeiðið er krafizt
landsprófs miðskóla eða gagn-
fræðaprófs, ásamt inntöku-
prófi í ensku og relkningi."
Þó að þessi upptalning sé ef-
laust farin að verða þreytandi,
skulu enn nefnd örfá dæmi. Til
að öðlast rétt til inngöngu í
Fóstruskóla Sumargjafar þarf
nemandi „a. m. k. að hafa
gagnfræðapróf eða önnur hlið-
stæð próf.“ Þess skal getið, að
skólastjóri Fóstruskólans hefur
iðulega kvartað undan því við
undirritaðan, hve erfitt sé að
treysta prófum og einkunnum
gagnfræðastigsins öðrum en
landsprófi, og þeir umsækjend-
ur um Fóstruskólann, sem
taldir eru tæpir, munu ganga
undir inntökupróf í nokkrum
greinum. Nú, og gagnfræðapróf
veitir rétt til inngöngu í leik-
skóla, bæði Þjóðleikhússins og
Leikfélags Reykjavíkur; og til
að fá fasta lögregluþjónsstöðu
segir svo í reglugerð, að um-
sækjandi skuli „hafa lokið a.
m. k. gagnfræðaprófi með góðri
meðaleinkunn eða öðru sam-
bærilegu prófi."
Loks segir svo í lögum um
Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands, samþykktum á Alþingi
29. apríl 1965, að „rétt til inn-
göngu í forskóla myndlista-
deildar veiti(r) landspróf mið-
skóla, gagnfræðapróf eða hlið-
stætt próf, með þeirri einkunn,
sem stjórn skólans metur
gilda.“ Af ofangreindri upp-
talningu virðist Ijóst, að stjórn
Myndlista- og handíðaskólans
hafi tekizt á hendur mikið
vandaverk með slíku gildis-
mati.
Að endingu skal vitnað í
plagg um námskeið í símvirkj-
un á vegum Landssíma íslands,
sem Póst- og símamálastjórnin
hefur gefið út. Plaggið er ekki
dagsett. Hér verður birtur sá
kafli allur, sem merktur er 1.,
því að hann virðist býsna tákn-
rænn. Þar segir:
„Inntökuskilyrði: Gagn-
fræðapróf eða hliðstæð mennt-
un.
Inntökupróf er haldið í
ensku, dönsku og stærðfræði.
Eftir þriggja mánaða reynslu-
tíma er haldið próf, og venju-
lega hafa þá aðeins 70—80%
fengið að halda áfram.
Þrátt fyrir mikla vöntun á
símvirkjum hefur þessum
ströngu inntökuskilyrðum allt-
af verið fylgt, því að reynslan
hefur sýnt, að nauðsynlegt er
að standast þau til þess að
hafa möguleika á að fylgjast
með á símvirkjanámskeiðinu.“
Svo mörg voru þau orð. Það
virðist sem sé ljóst, að mjög
fáir skólar taka hið almenna
miðskólapróf og gagnfræða-
prófið fyrir fullgild próf, þar
sem hægt sé að treysta mati og
einkunn skólanna. Þetta
ástand hlýtur að teljast bæði
niðurlægjandi fyrir gagn-
fræðastigsskólana og auk þess
mikill glundroðavaldur við hin
mikilvægu tengsl almennrar
gagnfræðamenntunar og sér-
menntunar. Af þessum sökum
er brýnt, að hafizt verði handa
um úrbætur á því ástandi, sem
nú ríkir. Hvað unnt er að gera
með skömmum fyrirvara og til-
tölulega litlum tilkostnaði, er
undirrituðum ekki vel ljóst
enn, en athygli er hér með
vakin á þeim vanda. Ef til vill
mætti forma vandamálið með
nokkrum spurningum:
1. Ber okkur að skipta mið-
skólaprófinu í 2—3 flokka,
t. d. MA, MB og MC, eftir
getu og þroska nemend-
anna?
2. Ber okkur að vinna að auk-
inni sérhæfingu gagnfræða-
prófs og skipta því í flokka
eftir sérsviðum, eða ber
fyrst og fremst að leggja
rækt við hinn almenna þátt
þess?
3. Ljóst virðist, að flestir skól-
ar, sem taka við miðskóla-
prófsfólki og gagnfræðing-
um, leggja mesta áherzlu á
íslenzku, stærðfræði og
dönsku, og endurprófa nem-
endurna í þeim greinum, ef
þeir taka próf þeirra ekki
gild. Ber okkur að gera mið-
skólapróf og gagnfræðapróf
að landsprófi í þessum
greinum að einhverju eða
öllu leyti, og er e. t. v. rétt
að bæta ensku í hópinn?
4. Ljóst er, að samræmd
námsskrá fyrir 3. og 4. bekk
gagnfræðastigsins er afar
æskileg og e. t. v. nauðsyn-
leg, eigi landspróf að koma
til á þessu stigi. Nú er hins
vegar nauðsynlegt að vanda
mjög til slíkrar námsskrár,
og starf að henni kemur til
með að taka alllangan tíma.
Getum við tekið upp sam-
ræmd landspróf í einstök-
um greinum, án þess að
námsskrá sé fullgerð, t. d.
með því, að Fræðslumála-
skrifstofan tæki að sér í
samráði við námsstjóra og
sérfróða kennara, svo og e.
t. v. skólarannsóknir, að
skýrgreina ákveðnar lág-
markskröfur um námsefni
og reglur um mat?
5. Það verður síðasta spurn-
ingin að sinni. Hvernig get-
um við náð auknu og betra
sambandi milli skóla gagn-
fræðastigsins annars vegar,
sérskóla og æðri skóla hins
vegar, þannig að menn ræði
meira saman og reyni að
móta kerfið í sameiningu,
en geri ekki hver sínar ráð-
stafanir og kenni öðrum um
annmarkana?
Andri ísaksson.
13