Samvinnan - 01.12.1968, Blaðsíða 34

Að' nautgripur taki tvísýna sótt, vek-
ur hvergi minnstu umhugsun, utan þess
býlis, sem nytjar þann grip, en þar skipt-
ir sá atburður sköpum. Og fólkið á Bæn-
um stóð nú andspænis þeirri vá. Ein af
fimm baulum fjóssins var fársjúk. Hún lá
hræringarlaus á þröngum básnum, með
augun opin upp á gátt. Stunur hennar
og fnæs yfirgnæfðu jórtur og búkhljóð
hinna kúnna. Granir hennar og eyru
voru náköld, eins og hún væri þegar
dauð.
Jón Benedikt Björnsson:
Forráðamenn fjóssins þræddu sízt
grafgötur um það hverrar ættar þessi
óáran hennar væri. Þeir mundu margar
hliðstæður. Hér var doði á ferðinni, súr-
doði. Sá illvígi fjandi allra fjósa, og um
það var ekki að villast. Öllum, sem 'hags-
muna áttu að gæta í fjósinu, varð ljóst
mikilvægi sjálfs sín og þess að bregða
nú fumlaust og einart við. Og þar var
enginn undanskilinn, ekki bóndinn, hús-
freyjan, drengurinn, fjósamaðurinn né
heldur gamla konan, sem heita mátti í
kör og alltaf var inni í bæ.
Það var tvímælalaust bóndinn, sem
raunhæfast leit á málið. Hér var í hættu
góður gripur í fjósi. Fimm vetra mjólkur-
kýr í góðri nyt og nýborin, enda renndi
hún viðamikilli stoð undir afkomu bús-
ins. Illa væri farið ef öll fóðrun hennar,
geldrar, væri nú á glæ. Og bóndinn, sem
endranær fann vel hemjanlega nautn
í því að umgangast nautkindur, komst
ekki hjá ofurlítilli meðaumkvun, þegar
hann sá bágindi kýrinnar. Þess vegna
ávarpaði hann ekki kúna lengur með
niðrandi beljunafninu, heldur nefndi
hana skepnuna, með sérstöku ívafi af
virðingu og vorkunn í röddinni.
Húsfreyjan hafði mjaltað alla ættar-
tölu þessarar kýr í kvenlegg, svo lengi
sem munað varð, og auk heldur verið nær
þegar hún fyrst leit fjóssins ljós. Hun
hafði tuttlað niður úr henni allar göt-
ur síðan og gert henni margt gott auk-
reitis milli mála. Hugur hennar til kýr-
innar bar því fremur svip af væntum-
þykju gæflyndrar matmóður á gegnu
hjúi en kaldrifjaðri auðhyggju manns
hennar. Engu að síður deildi hún hverri
skoðun hans á málinu í orði, því tilfinn-
ingar eiga lítinn samastað í fjósi.
Enginn krafðist þess af drengnum, að
hann mæti hættuna til fjár, enda til-
einkaði hann sér þá sömu skelfingu, sem
stafaði úr augum kýrinnar. Hann átti í
henni vin, sem hann mátti ekki missa,
því hann var yngstur allra á bænum
og þurfti að semja sína leikfélaga sjálf-
ur úr skepnunum eða bara úr ekki neinu.
Og nú fannst ihonum, á þessari andrá,
að engin þeirra allra, holdgaðra eða hug-
sýna, væri sér jafn ómissandi eins og
þessi veika kýr.
Fjósamaðurinn var hróðugur, því hann
vissi, að enginn gæti borið sér á brýn
að súrdoðinn væri sprottinn af afglöp-
um hans við hirðinguna. Margra ára
reynsla hafði tamið honum að vera sí-
fellt á verði gegn ásökunum, og nú var
hann nánast feginn að þetta skyldi koma
fyrir án mögulegrar sektar hans. Hann
leit á það líkt og viðurkenningu fyrir vel
unnin störf, og auk þess fannst honum
næsta ánægjulegt að viðburðasnautt
hversdagslífið á bænum skyldi taka svo
óvænta stefnu.
Kararkonan sýndi þessu óláni mikla
alúð og helgaði því drjúga umræðu, sem
endranær snerist ekki um annað en að
ekki hefði hún brugðið vana sínum og
sofið í nótt. Það var dæmafátt svefn-
34