Samvinnan - 01.04.1971, Qupperneq 21

Tölvur á íslandi
Geir: Það sem ég vildi að við
einbeittum okkur að er, hvaða
áhrif þetta hefur á ísland.
Verða risatölvur hér á íslandi?
Verða „prógrömmin" á ís-
lenzku? Eða kaupum við bara
tíma frá Bandaríkjunum?
Verður of kostnaðarsamt fyrir
okkur að eiga eigin tölvur með
eigin „prógrömmum" á ís-
lenzku?
Helgi: Það er útilokað annað
en við eigum þetta sjálfir. Ég
held að kostnaðurinn við fjar-
skipti yrði það mikill, að við
yrðum að hafa eigin tölvu —
og það löngu fyrir árið 2000.
Steingrímur: En ekki á öllum
sviðum. Þá verða líka komnir
gervihnettir og samband á milli
landa langtum ódýrara og auð-
veldara en nú er.
Margrét: Við heyrðum það frá
ráðuneytisstj óranum í mennta-
málaráðuneytinu um daginn,
að það tæki 12 ár að koma á
nýju fræðslulögunum, svo mér
finnst lítil von til að allt þetta
verði komið í framkvæmd á
næstu 30 árum.
Helgi: Það sem ég var aðallega
að tala um í sambandi við
heimilin eru þessir svonefndu
„upplýsingabankar“ eða nokk-
urskonar alfræðisöfn. En svo
eru margskonar önnur not sem
hafa má af rafreiknum. Hugs-
um okkur til dæmis kennslu í
Geir: Má ég aðeins leiða um-
ræðuna að líffræðilega þættin-
um. Ég minnist þess að hér í
fyrra eða hitteðfyrra kom til
landsins indversk kona sem
leysti furðulegar reiknings-
þrautir, reiknaði í huganum
með ótrúlegum hraða mjög
flóknar tölur. Nú er vitað, að
svona menn eru til víða um
heim, menn sem hafa þennan
reiknihæfileika frá náttúrunn-
ar hendi. Spurningin er sú,
hvort þessi vélræna tölvutækni
sé ekki tiltölulega kostnaðar-
söm miðað við það, að árang-
ursríkari aðferðir fyndust til að
efla náttúrlega hæfileika hins
lífræna heila, hinnar lífrænu
„tölvu“.
Bjarni Bragi: Já, og að maður-
inn geti þjálfað tækni til að
tékka — sannprófa — tölvuna,
reikningi, hún verður allt öðru-
vísi en nú er. Það verður hægt
að nota þessi tæki einsog
venjulegar borðreiknivélar,
bara stækkaðar margfaldlega.
Við getum ímyndað okkur að
börnin á heimilinu geti æft sig
á þeim á ýmsum reiknings-
dæmum.
Björn: Heimili, hvað verður
það?
Helgi: Ég trúi ekki öðru en
heimilið standist sem félagsleg
eining.
Hildur: Við getum ekki talað
um heimilisþarfir, ef heimilið
verður ekki til.
Bjarni Bragi: Hingaðtil hefur
mér fundizt tölvan vera tæki
til firringar. Það byggist á þvi,
að tölvur nota sérstakt tungu-
mál, og til að setja efni yfirleitt
í vélakerfi þarf töluvert ab-
strakt hugsun, menn þurfa
töluverða einbeitingu, menn
þurfa að fara í ákveðna menn
sem hafa einokun á sambönd-
unum. Ég segi fyrir mig ....
Steingrímur: Þú ert langt á
eftir tímanum.
Bjarni Bragi: Já, ég skal viður-
kenna það, en það er þáttur í
firringu. Firringartæki er með-
al annars tæki sem er þannig
sniðið að það gerir mann úr-
eltan.
svo hann viti hvort hún hafi
rétt fyrir sér.
Andri: Ég held það sé mikil-
vægt vandamál sem er komið á
dagskrá hér, og ég er á því, að
einsog ástandið er núna sé
nokkuð mikil hætta á ferðum,
ekki sízt í vísindum, þar sem
er þessi milliliður sem kominn
er milli hins venjulega vísinda-
manns í sinni grein og niður-
stöðu hans. Það er ekki bara
tölvan sjálf, heldur er það fyrst
og fremst „matarinn", það er
sko Helgi og þeir sem „pró-
grammera“. Ég er mjög glaður
yfir því, að Helgi skuli vera
svona bjartsýnn um, að þessari
firringu verði eytt, en ég held
þetta sé mjög mikið vandamál.
Ágúst: Nú hef ur maðurinn ekki
tekið svo miklum breytingum,
að minnstakosti ekki likamleg-
um, frá því hann kom fyrst
fram. Líkamleg þróun hefur
orðið mjög lítil, starfsemi lík-
amans hefur ekki breytzt að
neinu verulegu leyti. Eru það
ekki fyrst og fremst hendurnar
sem hafa þjálfað heilann? Það
sem við gerum mótar heilann.
Öll þróun lífvera, hefur hún
ekki stefnt að einföldun?
Geir: Ekki sýnist mér það eiga
við manninn, sem hefur mjög
margbrotinn heila með 11—12
þúsund milljón taugafrumum.
Bjarni Bragi: Þetta er rétti
tíminn til að fara yfir í sjálf-
virknina. Sjálfvirknin er að
gera hluti ofureinfalda. Og ég
held að eðlilegasta skrefið frá
tali um tölvutækni sé yfir í
sjálfvirknitækni.
Margrét: Það er náttúrlega það
umhverfi, sem einstaklingurinn
elst upp í, sem fyrst og fremst
verkar á heilafrumur hans.
Þarna er mikið af móttækileg-
um frumum fyrir hverskonar
lærdóm, en þær eru bara ekki
nýttar nema að litlu leyti.
Þarna komum við að veiga-
miklu atriði, og það er hvern-
Andri: Ég er nú ekki eins vel
að mér í þessari taugalífeðlis-
fræði og Margrét og Geir eru
sennilega, en mér skilst að
þetta fari eftir því hversu stór
hluti heilafrumanna er virkur.
Og síðan er tímaþátturinn tek-
inn með í reikninginn. Ég er al-
veg sammála Margréti um, að
það muni vera hægt að kenna
börnum miklu meira meðan
þau eru kornung, það er vitað
með vissu. En ég er ekki alveg
eins öruggur um, að rétt sé
að gera það.
ig við kennum, hvað það er sem
við eyðum árunum í meðan
barn er í skóla. Það er greini-
lega auðveldast fyrir allar líf-
verur að læra meðan þær eru
ungar, og verður erfiðara og
erfiðara með árunum. Hér á
landi notum við þessa frum-
bernsku ákaflega illa til náms.
Það er einn gallinn í skólakerfi
okkar, að þessi tími nýtist
hverjum einstaklingi mjög illa.
Þessvegna verðum við sljó og
sein á fullorðinsaldri. Ég er
handviss um, að það má kenna
litlu barni miklu, miklu meira
en gert er núna.
Bjarni Bragi: Hvernig vita
þessir nútímasálfræðingar, að
einungis nokkur prósent af
heilanum séu hagnýtt? Jógar
og svoleiðis menn segja þetta
sama.
Sigurður: Níels Dungal hélt því
fram að einungis 3% heilans
væru hagnýtt enn sem komið
er.
Bjarni Bragi: Á hvaða rann-
sóknum byggja þeir þetta?
Hvaða þrugl er þetta? Þetta er
óáþreifanlegra en hagfræðin.
Margrét: Það sagði ég ekki
heldur. Það er áreiðanlega
mikið matsatriði.
Andri: Það er nú þannig með
ýmsar þjóðir og þarámeðal
Bandaríkjamenn, sem mér
hættir til að vitna nokkuð mik-
ið í núna, afþví ég er nýlega
kominn að vestan, þeir eru allt-
af að hugsa um þetta. Til dæm-
is er mjög þekktur sálfræðing-
ur, sem Piaget heitir og er
Svisslendingur, hann hefur gert
mjög merkar rannsóknir og
Líffræðilegi þátturinn m
Ungbarnakennsla
21