Samvinnan - 01.04.1971, Blaðsíða 54

Einar Lyngar:
OLÍUAUÐUR
Efnahagsástandið verður stöðugt betra
í litla furstadæminu Kúwait fyrir botni
Persaflóa, og þeir sem vilja heimsækja
landið þurfa að vera æ betur fjáðir. Olían
streymir sífellt yfir eyðimörkina, og bil-
arnir sem þjóta eftir þráðbeinum og silki-
mjúkum vegum fá æ meira straumlínu-
snið. Einsog stendur er Kúwaít annað
auðugasta land heims. Aðeins Banda-
ríkin standa þvi framar samkvæmt efna-
hagsskýrslum, en sumir segja að það sé
tímaspursmál hvenær Kúwaít litla fari
framúr þeim. Á þeim áratug sem liðinn
er, síðan menn komust að raun um að
þessi litla eyðimerkurræma hafði annað
að geyma en úlfalda og útlæga bedúína,
hefur vestræn siðmenning farið hamför-
um um landið með svo snöggum hætti,
að menn þurfa ekki að undrast þó þeir
sjái geitur á svölum nýtízkulegustu húsa
eða komist að raun um að eigendur slikra
húsa noti eldavélarnar fyrir klakstöðvar
varphænsna. Sú saga er jafnvel sögð frá
fyrstu árunum eftir að olían birtist, að þá
hafi landsmenn alls ekki vitað hvað pen-
ingar voru. Þegar þeir keyptu dollaragrín,
sem síðan stöðvaðist af bensínleysi, þá
fóru þeir bara og keyptu sér nýja kerru.
Núorðið skilja menn ekki bílinn eftir,
þegar hann verður bensínlaus. Bensin
fæst keypt um alla höfuðborgina, Kúwa-
it-borg, á 30 krónur lítrinn.
Höfuðborgin er nokkurskonar húsa-
gerðarsýning. Ein byggingin er annarri
fínni, og línurnar gera okkur Norður-
landamenn alveg orðlausa. í Kúwait gef-
ur að líta svo að segja hvaða gerð húsa
sem vera skal. Mörg einkahúsin kosta
margar milljónir, og þar við bætist svo
eins mikill iburður og munaður og nokkur
kostur er á. Saga er sögð af sjeik nokkr-
um sem lét reisa draumahús handa ást-
mey sinni, og kostaði það einar litlar 60
milljónir króna. Þegar stúlkan vildi ekki
vera ástmey hans lengur, gaf sjeikinn
rikinu húsið, og nú er það notað til að
hýsa opinbera gesti. Slikt gistihús ætti að
vera samboðið hvaða gesti sem að garði
ber.
Endaþótt Kúwaít-borg baði sig í ljósa-
dýrð neon-auglýsinga á kvöldin og sé lýst
upp einsog paradísarborg, er því ekki að
neita, að hún er hundleiðinleg. Fyrir
Evrópumenn eru bara tveir veitingastaðir
þar sem hægt er að dansa, en það er í
lúxushótelunum Sheraton og Hilton. Þar-
til árið 1969 var vestrænn dans bannaður
í Kúwaít, en nú eru dansaðir þar allir
dansar einsog i Reykjavík. Hinsvegar eru
hafðar nánar gætur á siðferðinu. Séu
mönnum send fréttarit frá öðrum lönd-
um, eru rifnar úr þeim allar blaðsíður
sem hafa að geyma myndir af hálfnöktu
eða berstrípuðu kvenfólki. Enginn má sjá
mynd af nöktum kvenmanni. Þráttfyrir
öra þróun siðustu tíu ára, er hið gamla og
hefðbundna siðferði lífseigt, og það er að
sjálfsögðu í nánum tengslum við trúar-
brögðin. Einsog forðum hljómar enn kall
prestsins til bæna frá mjóturninum fimm
sinnum á dag, og enn sem fyrr hneigir
hinn trúfasti áhangandi spámannsins sig
sjö sinnum í átt til Mekku, endaþótt nýju
velpressuðu buxurnar hans séu ekki eins
vel fallnar til bænagerðar og hinn hefð-
bundni gamli kyrtill. Þetta fat er raunar
Anwar al Mulla á skrifstofu sinni.
enn notað af furðumörgum, enda er það
sérlega þægilegt í heitu veðri. Það límist
ekki við skrokkinn einsog vestrænn
klæðnaður, þegar hitinn fer uppi 40 til
50 gráður i skugganum, sem er alvanalegt
í Kúwaít.
Skynsamur glaumgosi
Áfengis er manni hlíft við að neyta í
furstadæminu. Opinberlega. Sannleikur-
inn er hinsvegar sá, að í Kúwait engu
siður en á íslandi eru bruggunartæki i
heimahúsum einatt í fullum gangi.
Ósvikna verksmiðjuframleidda vöru er
hægt að fá keypta á svartamarkaði, og
þá kostar flaska af skozku viskíi 2000
krónur. Margir ljósastaurar meðfram
vegunum hafa komizt í tæri við raka bil-
stjóra, og á götuhornum sjást einkanlega
allskonar ummerki eftir vantrúaða
áhangendur spámannsins.
Komist Vesturlandabúar í náin tengsl
við Kúwaítbúa, er sennilegt að þeir undr-
ist gestrisni þeirra. Sjálfur komst ég í
kynni við 26 ára gamlan sjeik. Faðir hans
hafði haldið höfðinu uppúr, þegar olían
streymdi yfir landið, og er nú meðal
auðugustu manna í Kúwaít. Anwar al
Mulla heitir sonurinn og hefur nú árs-
tekjur sem nema 600—700 milljónum
króna. Anwar er skynsamur náungi.
Hann hefur sérhæft sig i að selja bíla, og
hann selur bíl af dýrustu gerð á hálftíma
fresti. Eftir að bróðir hans lézt í fyrra,
varð hann einnig yfirmaður eina bað-
klúbbsins i Kúwaít, Gaselluklúbbsins, þar
sem fína fólkið í Kúwaít heldur sig.
Þangað kemst ekki hver sem er, en þeir
sem inn komast verða ekki fyrir von-
brigðum með munaðinn og íburðinn, ef
þeir hafa á annað borð áhuga á slikum
hlutum. Auk fallegrar baðstrandar með
margskonar stökkbrettum og bryggjum
ásamt vatni sem aldrei verður kaldara
en 25 stig, eru mörg veitingahús á staðn-
um, bowling-skáli, kvikmyndahús og
bókasafn. Vissulega staður þar sem auð-
velt er að tæma peningaveskið á ótrúlega
skömmum tima. Þvi i Kúwaít eru allir
hlutir dýrir. Fyrir herbergi á annars
flokks hóteli verður maður að punga út
með 3000 krónur fyrir nóttina, og fær
ekki einusinni morgunverð i kaupbæti.
Fyrir Anwar er verðlagið ekkert vanda-
mál, og ætli hann sér að bregða á leik og
skemmta sér svolítið, tekur hann einatt
flugvél til Lundúna, þar sem einn af bil-
unum hans er stöðugt til reiðu á flug-
vellinum. Um Anwar má kannski nota
orðið glaumgosi, en hann er skynsamur
glaumgosi. Hann ólst upp á mjög siða-
vöndu heimili, og fjölskylda hans lifði í
sambýli við þrjár aðrar fjölskyldur. Virð-
ing var það fyrsta sem hann lærði í
heimahúsum, ekki sízt virðing fyrir for-
eldrunum.
„Við vorum fjórir bræður og fimm syst-
kini,“ segir Anwar. Bernskan var
skemmtilegur tími. Níu ára gamall hóf
hann skólagöngu, en kennslan var mjög
léleg. Þegar hann hafði verið eitt ár i
skóla í Kúwait, var hann sendur til Eng-
lands, því þá var faðir hans farinn að fá
peninga handa á milli. Þar dvaldist hann
fimm ár og síðan eitt ár í Líbanon. Loks
54