Samvinnan - 01.12.1972, Qupperneq 49

Tölurnar segja óhugnanlega sögu.
Bara í sprengjuefni hefur verið stráð
niður sem samsvarar 350 Híroshima-
sprengjum á fyrstu þrem árunum undir
stjórn Nixons (1969, 1970 og 1971.
Sprengjuárásirnar á þessu ári eru þá
ekki meðtaldar, en þær hafa verið um-
fangsmeiri en nokkru sinni fyrr á báða
hluta landsins. Aths. þýðanda) á land-
svæði sem er jafnstórt Finnlandi og
miklu minna en Kalifornía. Meira en
20 milljónir sprengjugíga hafa myndazt
og eitrað gróðursæla jörðina.
En það sem Víetnamar hafa um það
að segja — einkennandi fyrir þjóðina —
er engu öðru sambærilegt í djörfung og
vizku: „Þetta verða grafir fyrir Banda-
ríkjamenn, sem þeir hafa sjálfir grafið.“
Þeir berjast, fæðast og deyja i bar-
áttu, hvern mánuð, hvert ár, hvern ára-
tug og hverja kynslóð. Þeir ráku Mongóla
burt fyrir mörgum öldum, kínverska
keisaraveldið fyrir hundruð árum, Japani
og Frakka ekki alls fyrir löngu, og nú
munu þeir reka Bandaríkjamenn af
höndum sér. Þannig hafa þeir rekið ár-
ásargjörnustu og öflugustu veldin burt
úr landi sínu. Það mun taka lengri tima,
verða enn grimmilegra og krefjast enn
fleiri fórna. Marga mánuði eða mörg
ár í viðbót. Konum þeirra og börnum
kann að verða nauðgað, þau kunna að
verða skaðbrennd, gelt, pynduð eða drep-
in. Hinum fögru óshólmum, þar sem %
af íbúum landsins búa, kann að verða
sökkt með flóðum og þeir um leið eyði-
lagðir. Margir íbúanna kunna að deyja
— óhugnanlega þrútnir — af hungurs-
neyð og drukknun þegar Bandaríkja-
menn hafa eyðilagt flóðgarða þeirra og
sökkt landinu með gerviregni.
Ho Chi Minh hefur sagt við þjóð sína:
„Því nær sem við komumst sigrinum,
þeim mun meiri munu erfiðleikar okkar
verða." En þeir halda áfram að sækja
fram —• alveg þangað til síðasti Banda-
rikjamaðurinn hefur verið þvingaður til
að sleppa járntaki sínu á Vietnam.
Það er skylda okkar allra, hvort sem
við tilheyrum lítilli þjóð eða stórri, að
láta Víetnömum í té allt sem þeir óska,
og allt sem þeir þarfnast. Þeir ögra og
eru í þann veginn að vinna sigur á tækni-
þróuðustu hernaðarvél sem heimurinn
hefur nokkru sinni kynnzt. Bandariska
ríkisstjórnin leitar eftir lausn fyrir kosn-
ingarnar, en heldur á sama tíma áfram
þjóðarmorðinu — á þessu hrausta, góða
og gjöfula fólki — og umhverfiseyðilegg-
ingunni með síauknum hraða. Körlum
og konum í öllum löndum, heiðarlegu
fólki og þjóðum ber að taka á sig stað-
föstustu og gjöfulustu skuldbindingu
gagnvart Víetnam — þá að margfalda
átak sitt til að hjálpa við að vinna sigur
á hinni djöfullegu bandarísku stríðsvél.
Nú þegar allt annað er tapað og ekki
dugir ekki lengur að „jarðsprengja", gripa
Bandaríkin til enn hræðilegri og út-
smognari úrræða til að hræða fólkið í
Víetnam og þrýsta á samningamenn þess
í París!
Ef um væri að ræða næga einingu og
hugrekki á öðrum stöðum, yrðu tundur-
duflin í höfnum Víetnams fljótt gerð
óskaðleg. Samkvæmt upplýsingum frá
Pentagon er hægt að gera það á fimm
mínútum!
Hitler og menn hans fóru rænandi og
ruplandi um Evrópu og Asíu, meðan
reykurinn steig upp frá líkofnunum og
fólk var þvingað i þrældóm. Alþýðan í
næstum öllum löndum reis þá upp til
að berjast af öllum sínum mætti. Þá
stóð fólk og þjóðir í ástríðufullri einingu
um baráttuna við að ryðja fasismanum
burt af jörðinni. Árangurinn af þessari
einingu og óttaleysi var sá, að skjótur
sigur vannst. Þá var ekki nóg að fara í
mótmælagöngu, gefa út hneykslaðar yfir-
lýsingar, styðja með peningum eða efn-
um, skrifa, tala eða mála gegn fasism-
anum. Það verður ekki heldur nóg i dag,
enda þótt það sé það minnsta sem maður
getur gert, þegar haldið er uppi stríði —
sem er verra en stríð Hitlers — gegn
lítilli þjóð.
Bandarísk alþýða — blökkumenn,
æskumenn og menntamenn — lærir
smám saman að snúast til varnar með
árangursríkari hætti. Menn munu upp-
götva nýjar baráttuaðferðir, sérstakar og
ólikar þeim sem áður tíðkuðust. Banda-
rikjamenn vilja ekki vera þöglir glæpa-
nautar í glæpsamlegasta stríði sem
mannkynssagan greinir frá. Við getum
hjálpað til við að reka burt síðasta inn-
rásarmanninn, færa aftur frið þeirri
jörð sem við höfum lagt í auðn! Ef við
gerum það ekki, mun kjarkleysi okkar
leiða land okkar út í enn meira hörm-
ungarástand en það er í nú.
Heimsveldin vaxa upp til tinda valds
síns og verða nauðsynlega að færa út
kvíarnar með árásarstriðum og gera inn-
rásir á annarra landsvæði. En smám
saman hefst rotnunin og spillingin inn-
anfrá — og líka útífrá. Nýlendurnar
brjóta sig, „þrælarnir" gera uppreisn.
Tök heimsvaldastefnunnar er aðeins
hægt að losa með öflugum höggum þess-
ara þræla og með aðgerðum innanfrá —
af heilbrigðum pólitískum almenningi.
Þannig leystust heimsveldin upp, þannig
moluðust þau.
Þannig fór með Egyptaland, Assyríu,
Grikkland og Rómariki, fjölda asiskra
og evrópskra heimsvelda, þar með talin
rússneska keisaradæmið og Hitlers-
Þýzkaland. Og þannig mun fara fyrir
bandaríska heimsveldinu eða hverju öðru
heimsveldi sem kúgar sitt eigið fólk og
eyðileggur annað fólk og þjóðir. Á með-
an heldur líf fólksins áfram. Það berst,
veitir mótspyrnu og byggir upp aftur.
Það prófar sig áfram, hrasar, en finnur
að lokum veginn sem það vill fara.
Víetnamar eru í þann veginn að sanna
raungildi þessa sögulega lögmáls beint
fyrir augum okkar með því að fórna
landi sínu og lýð fyrir æðri málstað.
Það er ekki einungis um þjóðarmálstað
að ræða, ekki bara alþjóðlegan málstað,
heldur málstað manneskjunnar sem er
alheimslegur og óafturkallanlegur: Það
er um að ræða málstað fólks, sem af
ástríðu elskar frið, frið fyrir sjálft sig
og fyrir allt mannkyn. (Júlí 1972)
Sveinn Rúnar Hauksson þýddi.
Unnur S. Bragadóttir:
ÞRJÚ LJÓÐ
HERRA FORSETI
Herra forseti,
hæstvirtur sjötti ráðherra sagði,
að hæstvirtur...........o. s. frv.
Þruglandi þetta í þinghúsinu
meðan fólkið stendur fákiætt úti
í frostinu,
bíðandi bættra lífskjara. —
Afhverju ekki að tala hvert við annað
rétt eins og móðir mín kenndi mér
í hversdagsleikanum? —
Afhverju ekki að sleppa þessu hátíðlega tali,
sem tefur fyrir og er leiðinlegt? —
Afhverju þessa sýndarmennsku? —
NIÐDIMM NÓTTIN
Þessi undarlega þögn
og nóttin, —
niðdimm nóttin.
Ég, Ijósþyrst og óttaslegin,
alein í nóttinni,
niðdimmri nóttinni.
Þessi undarlega þögn
og draumurinn,
óttalegur draumur.
Við undir stóru tré
og hrafninn
með mannshönd,
ataða blóði almúgans.
Að láta þjáningar annarra
sig einhverju skipta. —
Að fórna. —
Annars ekkert.
Elsku bezti, ekki horfa á sjónvarpið í kvöld,
komum heldur og sköpum skilyrði. —
ÞAÐ ER SIÐUR
„Sturtaðu niður," nöldraði konan.
,,Nei,“ sagði maður, „því miður,
það er nefnilega ekki siður
í stórii blokk að sturta niður
svona seint,
því eftir klukkan tíu
á að vera friður, — það er siður,
því miður." —
,,Jæja,“ sagði konan, og kipraði augun,
„opnaðu þá gluggann.11
Þ/áinn Bertelsson:
Ljóð
Skarð í tímann
eru áramót og fuglar hólmans
svífa þöndum vængjum miðja vegu
milli hins liðna og ókomna
í tómi þar sem ár mætast
birtist andlit frelsara vors
hver sem hann er
óskýr mynd af síðum dagblaða
ósk um betra hlutskipti
áþreifanlegri hamingju
en ný ár fyrir gömul
sú er uppskera draumsins
41