Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.06.1914, Blaðsíða 43

117
brautin; og hefur Tímaritið komið fram með nokkur
dærni í því efni.
Reynslan staðfestir þá skoðun, að þetta er öruggasta
ráðið til þess, að verða ekki alveg á valdi »hringanna«
og hnekkja framgangi þeirra.
En þessi aðferð á örðugt uppdráttar, fyrir fjelögin, af
mörgum ástæðum. Einna fyrst er það að telja, að eigi
má stofnsetja þess konar fyrirtæki, nema að undan
genginni rækilegri athugun og eptir það að ýmisleg skil-
yrði eru fyrir hendi. Kemur þar einna fyrst til greina,
að hluttakendur sjeu nógu margir og fyrirtækið hæfilega
stórt. Eitt einstakt, lítið fjelag megnar smáu, út af fyrirsig,
en samböndin veita styrkinn. En þá er opt ervitt að fá nógu
marga liðsmennina: menn óttast ábyrgðina og skaðann,
sem verða kann, ef illa tekst til með rekstur fyrirtækisins;
menn óttast að undirbúningurinn sje ónógur og fram-
kvæmdarþekkingin, og þar fram eptir götunum. Undir-
róður mótstöðumannana og fortölur þeirra, hafa vanalega
meiri og minni áhrif, og þess konar er optast óspart
notað. Kaupskyldunni eru sumir ófúsir á að bindast,
einkum þegar svo ber við, sem optlega á sjer stað, að
þegar gömlu seljendurnir sjá að alvara er komin í málið,
þá fara þeir þess fastlega á leit við einstaklingana að
halda áfram viðskiptunum við sig, og bjóða þá vanalega
góð kjör, enda betri en vonir standa til að fengizt geti
í nýja sambandinu. Þessa freistingu standast eigi nærri
því allir, og þá getur stundum farið svo að andstæðing-
arnir nái því takmarki sínu: að sundrung og fylgisskort-
ur hamli alveg framgangi fyrirtækisins.
Út á við eru örðugleikarnir margir. Rað er til dæmis
algengt að dagblöð og timarit eru óspart notuð til að
ófrægja fyrirtækið og telja á því öll tormerki. Nöfn þeirra
manna eru stundum fengin til að standa við þess konar,
sem almenningur heldur að hafi sjerþekkingu á tnálinu
og sýni óhlutdrægni, þó engin vissa sje fyrir slíku.
Sumstaðar heppnast mótstöðumönnum að hafa þau á-