Andvari - 01.05.1961, Page 68

66
SIGURÐUR PÉTURSSON
ANDVARI
fræði og stærðfræði yfirgnæfandi (44%)
og er raunvísindunum hvergi gerð svo
góð skil í öðrum skólum á íslandi. í mála-
deildum menntaskólanna er þetta á annan
veg sem eðlilegt er. Þar fara af námstím-
anum 53% í erlend mál, 5% í stærðfræði
og ff% í náttúrufræði.
Af þessu yfirliti má ráða að yfirleitt er
raunvísindunum ætlað lítið rúm í íslenzk-
um skólum. Ef frá eru taldar stærðfræði-
deildir menntaskólanna þá taka náttúru-
fræðigreinar aðeins upp 5—f0% af náms-
tímanum, minnst í barnaskólum og al-
mennum gagnfræðaskólum eða 5—7%.
Þetta eru harla lítil kynni af raunvísind-
um fyrir fólk á þessum tímum, og ekki
að furða þó að margir hneigist meira að
rímum en raunvísindum að aflokinni
slíkri skólagöngu.
Á hverju ári leggur hér þó álitlegur
hópur stúdenta út í þær greinar háskóla-
náms, sem til raunvísinda teljast, aðal-
lega læknisfræði, verkfræði og náttúru-
fræði allskonar. Munu þær ákvarðanir
vera teknar með tilliti til atvinnumögu-
leika, bæði hér og erlendis, því að þrátt
fyrir allt hefur líka á íslandi skapazt dá-
lítil eftirspurn eftir slíkum mönnum. Við
Háskóla íslands eru nú innritaðir um
800 stúdentar og er um þriðjungur þeirra
í læknisfræði og verkfræði.
Af þeirn 411 námsmönnum sem sóttu
um styrk til Menntamálaráðs þetta ár,
voru 303 í raunvísindalegum og tækni-
legum greinum. Það er því sýnilegt að
meiri hluti þeirra, sem háskólanám stunda
erlendis, leggja stund á raunvísindi, og
er sennilegt að margir þeirra finni til þess
hve lítinn undirbúning þeir hlutu í nátt-
úrufræðum í gagnfræða- og menntaskól-
unum hér heima.
Við víkjum þá að þriðju og síðustu
spurningunni. Nær skólagangan tilgangi
sínum? I fyrsta lagi: veita skólarnir þá
fræðslu, sem þjóðin þarfnast til þess að
geta lifað menningarlífi í þessu landi?
Við höfum séð, að á það muni nokkuð
skorta. Skólarnir veita litla fræðslu í
raunvísindum, en þjóðin þarfnast miklu
fleiri manna með góða tæknilega og nátt-
úrufræðilega menntun.
I öðru lagi: hljóta þeir unglingar, sem
lagt hafa á sig langa skólagöngu, nokkur
laun fyrir sitt erfiði og tilkostnað? Upp-
skera þeir í starfi sínu nokkuð meira en
hinir, sem ekki hafa eytt tíma sínum til
náms? Og eru þeir námsmenn nokkuð
betur settir hér, sem stunduðu nám sitt
með alúð og tóku góð próf, en hmir sem
slæptust, gáfust upp við námið eða féllu
við próf? Og í þriðja lagi notar íslenzka
þjóðin nægilega þau i’erðmæti, sem fólgin
eru í sérmenntun þeirra, er hafa langa
skólagöngu og góð próf að baki? Öllum
þessum spurningum má svara neitandi.
Hér á landi vantar mikið á það, að
þjóðfélagið meti að verðleikum framlag
þeirra manna, sem gengið hafa hinar
lengri og kostnaðarsamari menntabrautir.
Væri ekki svo mörgum hér enn í blóð
borin þrá til mennta menntunarinnar
vegna, þá væru hér fáir eða engir með
langa og góða menntun að baki. Hið ís-
lenzka þjóðfélag veitir háskólagengnum
mönnum ekki eins góð kjör og t. d. iðn-
aðarmönnum, sem aðeins hafa lagt á sig
stutta skólagöngu og litlu til kostað. Með
sama áframhaldi verður því bráðlega öll
æðri menntun í molum hér á landi og
þeir háskólaborgarar, sem bezta hæfileika
hafa til vísindalegra starfa, flytja til ann-
arra landa. Undanfarið hefur kveðið
mjög að því hér, að efnilegir námsmenn,
sem styrktir hafa verið til náms erlendis
og lokið hafa þar góðum prófum, hafa
setzt að ytra vegna þess, að hér heima
þótti ekki vera þörf fyrir þá.
Og til hvers eiga menn annars að vera
að leggja hér á sig langt nám og hvers
vegna eru menn að hafa fyrir því að taka