Vikan - 09.04.1970, Blaðsíða 13

Eftir aS hafa dregiS sig í hlé í áraraSir,
vakti hin fræga kvikmyndastjarna Asta Nielsen
- „Die Asta“, eins og hún var kölluS í Berlín,
á sér athygli meS því aS giftast, 88 ára gömul.
Ein af myndum Ástu.
Ásta Nielsen á hinu skrautlega og lit-
rika heimili sínu, sem sumum þykir
líkjast einna helzt safni.

Asta Nielsen fengi fljótlega þann
stimpil, eftir að hún var orðin fræg,
rétt eins og landar hennar, Carl Th.
Dreyer og Karen Blixen á sínum
tíma.
Smáþjóð eins og Danir, sýna oft
góðum listamönnum tómlæti, það
er að segja almenningur. Það er því
ekkert undarlegt við það að hún
fékk ekki verðskuldaða viðurkenn-
ingu, hvorki sem leikkona, eða sem
snjall rithöfundur að sjálfsævisögu
sinni, „Týnda menntagyðjan".
Hinar fínlegu og listrænu klipp-
myndir, sem hún tók til við, eftir
að hún kom heim árið 1936, og
var neydd til að finna sér sjálf eitt-
hvað til dundurs, hafa heldur ekki
hlotið verðskuldað lof, heldur verið
álitið tómstundagaman sérvitrar
konu, þótt þær eins og allt annað
sem Asta Nielsen hefir lagt stund á,
hafi sýnt listamannsþroska og frá-
bæra eftirtektargáfu.
En þótt það tómlæti og stundum
andúð, sem ríkti [ kringum hana í
heimalandi hennar, hafi verið venju-
leg deyfð, þá er það á engan hátt
afsakanlegt, enda skilja útlendingar
það ekki að hún skuli aldrei hafa
fengið hlutverk, hvorki í kvikmynd-
um eða á leiksviði, ( öll þessi ár,
nema ómerkilegt hlutverk á Folke-
teatret, í jafn ómerkilegu leikriti.
Tom O'Horgan, hinn þekkti fram-
úrstefnu leikstjóri, sem hitti Astu
Nielsen fyrir nokkru, ætlaði aldrei
að komast yfir það að hún hefði
ek,ki stöðugt verið á sjónvarps-
skerminum eða á leiksviði.
„Hún er dásamleg Grand Old
Lady," segir hann [ viðtali við
fransk-ameríska tímaritið Leonardo,
„hún hefir ennþá jafn skarpa at-
hyglis- og kímnigáfu og hver ung
manneskja og augun eru ennþá ó-
trúlega lifandi og skýr. Það er vel
hægt að ímynda sér hver áhrif þau
hafa haft á áhorfendur. I hennar
Hér sjáum við nokkrar svipmyndir úr kvikmyndum hennar, meðal annars yzt til
Ásta Nielsen — hún var aldrei tízkufyrirbrigði, en töframáttur hennar var ótrú-
iega mikill.
tíð var ekki talað um kyntöfra, en
þá hefir hún ábyggilega haft í rík-
um mæli. Og svo hefir hún meiri
persónuleika en t/lft af öðrum fræg-
um leikkonum samanlagt."
Eileen Bowser, safnvörður við eitt
stærsta kvikmyndasafn í Bandaríkj-
unum, segist telja Astu Nielsen eina
mestu kvikmyndastjörnu sem uppi
hefir verið.
Ef einhver heldur að Asta Nielsen
hafi náð sínum leiksigrum erfiðis-
laust og frægðin hafi stigið henni
t;l höfuðs, þá er ráðlegt að skipta
um skoðun.
Hún var alltaf heiðarleg og sjálfri
sér samkvæm, og lét aldrei múta
sér. Þeir eiginleikar hafa oft gert
henni erfitt fyrir, og líka komið í
veg fyrir sjálfsdásömun, þegar aðrir
dáðu hana, og líka forðað henni frá
s já Ifsfy rir I itn i ngu, þegar hún var
sniðgengin og ekki dæmd að verð-
leikum. Þess utan voru séreinkenni
hennar fjötur um fót, þótt síðar yrðu
þau til að skapa henni frægð. Þegar
hún kom fyrst fram á sviði um alda-
mótin, fannst fólki hún vera allt of
áberandi; hún hafði alltof stór augu,
of þunnar varir, og ýmislegt annað,
sem hægt var að finna að leikurum,
sem ekki voru eftir smekk þeirra
tíma.
Hún var líka heyrnardauf og það
háði henni ótrúlega mikið.
Framhald á bls. 37.
vinstri nærmynd af Ástu í gervi Hamlcts.
15. tbi. yiKAN 13