Vikan - 09.04.1970, Blaðsíða 19

Afi HLAÐA
héðan. Afleiðingin var sú, að
á síðastliðnu vori hóf liann
samvinnu við fyrirtækið Jón
Loftsson h.f., sem um árabil
hefur framleitt staðlað bygg-
ingarefni úr íslenzkum hrá-
efnum lileðslusteina og
hellur, sem notið hafa sívax-
andi vinsælda undir vöru-
merkjunum Mátsteinar og
Mátliellur. Það voru eink-
um liellurnar, sem vöktu
athygli Jóns og varð hann
npphafsmaður að nýrri húsa-
gérðartækni á íslandi með
þeim, í samráði við fram-
leiðendur.
Þessi byggingaraðferð sem
Magnús Skúlason var höfundur húss-
ins, sem hlaut þriðju verðlaun.
Jón hefur litfært hér með
Máthellum Jóns Loftssonar,
er þó engan veginn ný lieims-
uppfinning Brikkhúsin, sem
við sjáum að minnsta kosti
í öllum okkar nágrannalönd-
um austur um álfuna, eru
gerð í aðalatriðum eftir þess-
ari aðferð. Þá eru í rauninni
hlaðnir tveir veggir og er
annar fullgerður útveggur en
hinn fullgerður innveggur.
Ef vill má þannig losna við
j>að dýra puð að draga auka-
hús utan á og innan á stein-
veggina með slceið og bretti
eins og verið hefur lengst af
hjá olckur.
Sá er verulegastur munur
á gerð brikkhúsa og Mát-
lielluhúsa, að í siðara tilvik-
inu eru húsin einangruð, og
einangrunin kemur á milli
veggjalaganna, auk þess sem
jjar eru nokkur loftræsl bil.
Þar sem ástæða er til að
ætla, að þessi gerð húsa eigi
eftir að rvðja sér til rúms,
skal hyggingarmátanum lýst
nokkuð hér á eftir:
Húsið hvílir á steinsúlum,
sem boraðar eru niður á fast
og cr stevpunni rennt í plast-
]>oka til að vernda hana fyr-
ir jarðvegssýrum. Þar á ofan
er svo platan steypt ásamt
„hainarshausum" á siilurnar,
en hamarshausar eru kall-
aðir fláar frá súíunni undir
plötuna. Þegar platan er
steypt, er gert ráð fyrir að
hún sé tekin rétt um leið eft-
ir leiðurum, „straujuð“ og
„glöttuð“ þannig að næsta
verk við hana verði að leggja
dúka eða teppi. Aðrir arki-
tektar liafa að sjálfsögðu
aðrar lausnir, t. d. að steypa
sökkla í stað súlna o. s. frv.
Næsta verkefni við hygg-
inguna er að slá upp fyrir
stokk eða gólflista undir
innri hleðsluvegginn, en í
])ann stokk eru raflagnir sett-
ar og iiann síðan steyptur.
Með því móti sparast raflögn
upp um veggi og milliþik þvi
lenglar opnast inn úr j)ess-
um stokk en leiðslur fyrir
rofa við dyr eru lagðar með-
fram dyrakörmum og aðeins
þarf að liöggva fyrir rofadós-
unum sjálfum. Raflagnir,
sem eiga að fara í loft, eru
faldar bak við innbyggða
skápa eða teknar milli útþilja
og þaðan inn yfir loftin.
Þessu næst eru settir upp
leiðarar eða réttskeiðar fyrir
innrivegginn og milliveggi,
en mjóar snúrur strengdar
nrilli leiðaranna og hlaðið
cftir þeim. Galvanseruð vir-
tengsli, beizli, eru sett í hleðsl
una, eitt á hvern fermeter, en
þau tengjasl síðan i ytri
lileðsluna þegar að henni
kemur og eru húsinu til
styrktar. Þegar innri veggur-
inn er kominn upp, má
gangá frá bitum og þaksperr-
um, en þakið livílir að öllu
leyti á innri veggjum. Lóð-
rétta festingu á þakið má
gera á þann hátt, að steypa
járnlykkjur i plötuna milti
útveggjanna og víra sperr-
urnar ofan í þær. Þvi næst
er innri veggurinn klæddur
með svörtu, j)unnu „land-
búnaðarplasti“ að utanverðu
en einangrunarplast neglt
j)ar utan á „landbúnaðar-
plastið“ er öryggisatriði til
varnar gufuflæði innan úr
liúsinu og avtti raunar ekki
að vera annars staðar þörf en
i baðherbergi, eldhúsi og
þvottahúsi. Þá er komið að
því að hlaða vtra byrðið og
eru gluggar og dyrakarmar
settir í jafnharðan; á ])eim
er ekki girði eins og venju
ber til, lieldur negldir okar á
miðja karmajna jafnþykkir
millibilinu mitli vitveggjanna
og fatla þar inn í. Breidd
karmanna er ríflega breidd
veggjanna og falla inn yfir
og út yfir og loka samskeyt-
um þannig þétt. án þess að
þurfi að pússa að þeim að
utan eða setja áfellur og sól-
bekki að innan. Innihurða-
karma má fara með á sama
hátt eða nota dyralista eftir
efnum og ástæðum.
Biiið er að reisa og nvi er
Framhald á bls. 43
Tvö hús voru að auki valin til frekari útfærslu og þetta er annað þeirra. Höf-
undur: Ferdinand Alfreðsson.
i5. tbi. viKAN 19