Vikan - 15.03.1979, Blaðsíða 6

Finnst ykkur Maistarinn fró Nazarat eitthvað
Hkur Gvendi Jaka? Guðmundur sat fyrir þegar
Einar Jónsson gerði þetta likneski og segir
Guðmundur að hendumar og nefið sóu alveg
eins og ó sór.
Það var tvisvar hrækt
framan í konuna
mína úti í
mjólkurbúð.
vinna sem fyrst. Allir eiga að vinna og ef á
að láta börn leika sér er það alltaf þræl-
skipulagt. T.d. er þetta alveg stórmerkilegt
með þessa unglingavinnu. Þegar börnin
koma þrúguð úr skólanum á vorin eru þau
sett í unglingavinnuna. Og hvað skeður?
Jú, þá koma sömu hrútleiðinlegu kennar-
arnir til að standa yfir þeim og börnin
gubba af leiðindum þegar þau koma heim á
kvöldin. Þetta er einhvers konar æsku-
óhamingja sem ríkir nú til dags.
— Nei, skólinn var ekki svo djöfullegur
þó ég rækist illa. En það var lítið hægt að
hemja mig í slíkri stofnun þannig að skóla-
gangan varð heldur skrykkjótt. Á
stríðsárunum þegar ég var 14 ára byrjaði
maður að skrökva því að maður væri 16 til
þess að fá bretavinnu. Og þá átti maður
alltaf nægan pening, svo mikinn að maður
gat lagt inn á banka. Fram að 17 ára aldri
átti ég alltaf pening í banka. Síðan hef ég
ekki átt eyri.
— Nú byrjaðirðu snemma að grúska í
verkalýðsmálum, hvað kom til?
— Maður kynntist atvinnuleysi og
fátækt á árunum fyrir stríð og margir
félagar manns liðu hreinlega skort á
þessum tíma. Húsnæði var víðast hvar
óskaplega lélegt og voru íbúðirnar sem
reistar voru við Hringbrautina og við
bjuggum í hreinasti lúxus. T.d. hafði fólk
takmarkaða trú á þessum nýju rafmagns-
eldavélum og margir höfðu gasdunka í
eldhúsunum til vara. Það var sem sagt
þetta umhverfi sem maður ólst upp í, allt
sem maður sá og kynntist, sem skapaði
óskaplegt hatur á fátækt og atvinnuleysi.
Ég var ekki meira en 10 eða 11 ára þegar
þetta hatur var farið að brenna í brjósti
mér. Af eðlilegum ástæðum fór maður að
þrá meira réttlæti — meiri launajöfnun og
fyrir því var maður tilbúinn að berjast. Ég
varð verkalýðssinni vegna eigin reynslu og
mín pólitík mótaðist því ekki af miklum
stúdíum eins og gerist hjá ungum rót-
tæklingum í dag. Þeir lesa kannski ein-
hverja félagsfræðilega bæklinga og jafnvel
Marx, og verða róttækir á því. Orðið
kommúnisti heyrðist litið í hverfinu okkar
en verkalýðssinni — það var orðið.
Maður dróst inn í verkalýðsbaráttuna
vegna þessarar lífsskoðunar sem byggðist á
kröfunni um meira réttlæti og launajöfnuð.
Ég var trúnaðarmaður á hinum ýmsu
vinnustöðum og þetta þref fór svo að taka
meiri og meiri tíma þangað til ég gerðist
starfsmaður Dagsbrúnar. Síðan hefur þetta
þróast þrep af þrepi.
Hvernig hefjast menn til valda innan
verkalýðshreyfingarinnar?
Barnaverndarnefndin
vildi helst að ég væri
í sveit á sumrin.
— Það er nú ekki rétt að segja að menn
hefjist til valda, heldur er þetta fyrst og
fremst spurning um vinnu — alveg gífur-
lega vinnu. Þetta eru miskunnarlausir
fundir, óskaplegt streð og um sextugt eru
þeir menn sem í þessu standa annaðhvort
dauðir eða þá alvarlega heilsubilaðir. En
þetta er að breytast núna, þökk sé sjón-
varpinu. Núna er varla hægt að draga
mann á kvöldfund nema á fimmtudögum.
Svo eru þessar villtu samningatarnir þegar
semja þarf um kaup og kjör. Þá þarf maður
að sitja sólarhring eftir sólarhing, oft í
marga mánuði á samningafundum. Fólk
heldur náttúrlega að við verkalýðs-
foringjarnir séum á kaupi allan tímann en
við fáum bara okkar föstu laun. Ég réðst til
6 Vikan xx.tbl.