Heima er bezt - 01.12.1962, Blaðsíða 36

að Steini lofaði Sveinka að sofa hjá sér, en Gvendur
var látinn liggja í fietinu hans Sveinka. Og hélzt sá
háttur það, er eftir var vetrar, er Gvendur var á Bökk-
unum.
Daginn eftir hélt Gvendur út að Efri-Völlum, eins
og ekkert hefði í skorizt.
Áður en hann lagði af stað átti hann alllangt samtal
við Brynjólf. Var aðalefnið það, að Gvendur fór þess
á leit við Brynjólf, að hann byggði sér þá um vorið
smáskika af Bakkalandi, er Gvendur tiltók. Var það
rimi nokkur í mýrunum skammt suður af bænum,
sunnan við svonefnda Illukeldu. Sunnan til á rimanum
var dálítill hóll, og taldi Gvendur það hið bezta bæjar-
stæði, enda myndi hann ekki byggja til að byrja með
nema tvo—þrjá kofa.
Þessi málaleitan Gvendar kom svo flatt upp á Brynjólf,
að hann gat ekki gefið Gvendi neitt svar við henni þá
um sinn. Sagðist ekki vita, hvort sér væri það einu
sinni leyfilegt að láta hann byggja þarna. En hann
sagðist skyldi athuga málið og spurði jafnframt, hvort
Gvendur hefði í hyggju að fara að búa. Gvendur
svaraði, að víst hefði sér dottið það í hug. Þau hefðu
verið að tala um þetta í gærkvöldi, hann og Manga.
Þau hefðu eiginlega komizt að þeirri niðurstöðu, að
það gæti verið gott fyrir þau bæði að hokra saman.
Hugmyndin væri sú að fá, ef hægt væri, slægjur hjá
Brynjólfi.
„En það veizt þú, Brynjólfur, að þær eru nógar
hér í mýrunum, slægjur, sem þú notar aldrei. Við
Manga yrðum kannske ekki svo lengi að heyja fyrir
kindunum mínum og klárnum. Ég gæti hjálpað þér
dálítið fyrir því. Adöngu langar til að hafa belju, og
það er ekki lengi verið að heyja fyrir kvígu hér á
blánum, ef tíð er góð, eins og grasið er mikið.... “
Já — jæja! Brynjólfur endurtók það, sem hann hafði
sagt, að hann skyldi athuga þetta og leita sér upplýs-
inga. Og þar með fór Gvendur.
„En, Gvendur, komdu við hjá hreppstjóranum,“ kall-
aði Brynjólfur á eftir honum, „og segðu honum, að
Manga sé hér á þínum vegum.“
Gvendur nam staðar, Ieit við, ætlaði að segja eitt-
hvað, hætti við það og hélt af stað aftur þegjandi.
Næsta vor var gott. Svona álíka og vorið í fyrra.
Það kom mörgum á óvart. Fágætt, að tvö vor í röð séu
góð. Þó fór svo nú.
Gvendur var önnum kafinn að byggja. Hann var að
byggja bæ suður á rimanum framan við Illu-Keldu,
stutta bæjarleið suður af Bökkunum. Þetta voru tvö
hús, annað baðstofa, þrjú stafgólf á lengd. Undir pall-
inum var gert ráð fyrir, að hægt yrði að hafa kú og
tíu lömb. Hinn kofinn var að hálfu leyti bæjardyr og
að hálfu eldhús. Var því þannig fyrir-komið, að hlaðinn
var þykkur milliveggur þvert yfir miðju kofans. Var
eldhúsið í norðurendanum, en bæjardyrnar í hinum.
Voru alllöng göng úr bæjardyrunum norður í eldhús-
ið, en fyrir þeim voru lágar dyr með hurð bæjardyra-
megin. Ekki var þó betur gengið frá dyrunum en svo,
að kaf vildi leita frá eldhúsi og alla leið upp á bað-
stofuloft. Þriðji kofinn átti að koma austan við bæjar-
dyrnar. Var hugmyndin að hafa þann jarpa í öðrum
enda hans, en ærnar í hinum. Attu því að verða tvenn-
ar dyr á þessum kofa, aðrar móti suðri fyrir Jarp, hinar
móti austri fyrir rollurnar. Milligerð átti að vera, hálf-
veggur úr torfi.
Að vel athuguðu máli hafði Brynjólfur komizt að
þeirrf niðurstöðu, að óvitlaust væri að leyfa Gvendi að
byggja sér þarna bæ. Var ekki neitt á móti því að hafa
þarna kot. Á Bökkunum yrði þá ekki eins eyðilegt.
Auk þess bauð Gvendur Brynjólfi að vinna hjá honum
og hjálpa honum á ýmsan hátt. Landrými var nóg,
ekki vantaði það. Og nú datt honum í hug það, sem
hann hafði orðfært í Amtinu og amtmaður sjálfur hafði
einmitt minnzt á, að byggð gæti með tíð og tíma
myndazt þarna syðra, eins konar endurnýjun hinnar
gömlu Hólmasveitar. Hafði Brynjólfur orðfært fyrir-
ætlun Gvendar við tengdapápa og sá fullorðni ekki
tekið þessu illa, þvert á móti. Sagði hann, að bezt væri
að skrifa strax í Amtið, áður en nokkuð færi að kvisast
um þessa ráðagerð. Fóru þeir báðir fram í stofu á
Syðri-Völlum og þar samdi Kjartan bréfið til Amts-
ins. Vitnaði hann þar í heimsókn Brynjólfs í Amtdð
síðastliðið vor, erindi hans og erindislok. Nú hafi
hann reist sér bæ á Bökkunum. Lýsti hann bæði bæ og
búi, svo að hver gat sannfærzt um, að hvort tveggja
var með myndarbrag. Væri komið á daginn, að fleiri
vildu hefja þarna búskap. Rættist þar með það, sem
sjálfan amtmanninn hafði órað fyrir, að fleiri myndu
á eftir koma, er einn hafði riðið á vaðið. Að lokum bað
hann um leyfi að mega byggja þessum manni, Guð-
mundi Guðmundssyni, hluta af Bakkalandi, nánar til-
tekið í bréfinu, eða taka hann sem húsmann.
Laust fyrir sumarmálin kom svo svar við bréfinu
með manni úr Gnúpasveit, kunningja Kjartans, sem
þurft hafði að fara suður ásamt fleirum með strand-
menn. Veitti Amtið Brynjólfi umbeðið leyfi með
ánægju og hrósaði honum fyrir dugnaðinn.
Það er ótrúlegt, hve miklu umróti það gat valdið í
hreppnum, er Gvendur hóf bæjargerðina. Þegar frétt-
in um þennan atburð barst út, fór hún óðfluga um
hreppinn. Fæstum leizt á þetta. Enda hafði maðurinn
verið bendlaður við þjófnað, nú síðast í vetur. Það
fylgdi sögunni, að hann ætlaði að fara að taka saman
við hana Möngu hérna, sem flæktist um árið suður og
eignaðist þar tvo krakka. Jú — jú, öllum var það í
fersku minni! Hún er nú á sveitinni með krakkana.
Ekki var það óbjörgulegt. Og ætlar hann að fara að
búa með henni? Heyrzt hefur það. Sumir hlógu, aðrir
hneyksluðust, eins og gerist og gengur. Enn aðrir sögðu
sem svo: Hvað gerir nú hreppstjórinn? Lætur hann
svona nokkuð afskiptalaust? Og þarna var mergurinn
málsins. Því að enda þótt ekki sé hægt að fara nánar út
428 Heima er bezt