Heimir - 01.07.1910, Qupperneq 15

HEIMIR
255
hafi aldrei horfiö heim aftur, og aö þeir, sem komu hafi komiö
smám saman. En hvaö sem því líöur gat ekki hjá því fariö, aö
útlendur hugsunarháttur og útlend þekking bærust inn í landið.
Þessi útlendu áhrif uröu eölilega til þess aö rýmka um hug-
sunarhátt manna á margan hátt, og þau fóru stööugt vaxandi
þar til á gríska tímabilinu, eftir aö Alexander mikli lagði undir
sig öll Austurlönd um 330 f. K., þá urðu þau svo mikil, aö viss
hluti þjóöarinnar reyndi á allan hátt aö semja sig að grískum
háttum, og þegar tímar liöu fram var þjóöerninu stórhætta búin
af þessu,
Undir þessum útlendu áhrifum varð til ný tegund af bók-
mentum, áöur óþekt á meðal Gyðinga, vizkubækurnar svo nefndu.
Af ritum þeim, sem tilheyra þessari tegund bóka eru aö minsta
kosti tvö í gamla testamentinu. Orðskviöirnir og Prédikarinn.
Nokkrir fræðimenn telja einnig Jobs bók og nokkra af Sálmun-
um til þeirra. Að efni og búningi til eru rit þessi all-ólík
bæöi spámannabókunum og lagaritunum. Höfundar þeirra hafa
ekki trúarhita þann, sem einkennir spámennina, og þeir hafa
heldur ekki mikinn áhuga fyrir þjóðlífinu og því sem því til-
heyrir. Málefnin, sem þeir ræöa um eru almennara eölis en trú-
mál og þjóðarádeilur þær, sem fylla bækur spámannanna fyrir
herleiöinguna; þau eru siöferöis—og heimspekislegs eölis í al-
mennum skilningi. Reglur fyrir daglegri breytni mynda meiri
hlutann af siöferöiskenningum þessara höfunda, og þeir reyna
aö grundvalla alt siðferöi á vizku. Þetta er heimspekisleg, skoð-
un, sem hvergi finst f hinum eldri ritum og sýnir berlega útlend
áhrif á andlegt líf þjóöarinnar. Þegar Gyöingar fóru aö kynnast
grískri þekkingu, þá vöknuöu þeir til umhugsunar um hinar al-
mennu ráðgátur mannlífsins. Þjóöar þröngsýnið, sem áöur var
mjög rótgróiö hvarf smám saman hjá hinum vitrari mönnum.
Þeir fóru að líta á mannlífiö og heiminn frá líkum sjónarmiöum
og heimspekingar annara þjóöa, sem lengra voru komnar í menta-
og menníngarlegu tilliti höföu gert, þó reyndar sú viöleitni þeirra