Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1916, Síða 32

232
Magnús Slephenscn:
IIÐUNX
rétlan samanburð? Hér eins og víða annarsstaðar er
auðið að ákvarða með reikningi, það sem ekki er
auðið að fullvissa sig um með tilraunum. Með at-
liugunum hafa menn orðið þess áskynja, að Siríus
er hér um bil milíón sinnum fjær oss en sólin. Ef
vér tökum fjarlægð Siríusar frá jörðunni og skiflum
henni í milíón jafna parta, þá mundi hver af þess-
um pörtum vera nógu langur til að spanna hina
geysilegu 20 milíón mílna fjarlægð frá jörðunni til
sólarinnar. Ef því ætti að setja jörðina miðja vega
milli sólarinnar og Siríusar, þá yrði jörðin 500,000
sinnum fjær sólunni, en hún nú er. Hvaða áhrif
hefði þessi breyting á ljós það, sem jörðin fær frá
sólunni? Tökum sem einingu birtuna af kertaljósi í
fets fjarlægð, þá hefir birtan í 2 feta fjarlægð minkað
niður í fjórða part, í 3 feta fjarlægð niður í níunda
parl o. s. frv. Birta, sem vér fáum frá Ijósuppsprettu,
breytist í öfugu hlutfalli við fjarlægðina, margfaldaða
með sjálfri sér. Ef að jörðin væri flutt í fjarlægð,
sem er 500,000 sinnum meiri, en fjarlægðin frá sól-
unni nú, hversu mjög mundi þá birta sólarinnar
minka? Nú sem stendur er sólin eins björt eins og
20,000 millíónir stjörnur, eins bjartar eins og Siríus,
en væri jörðin komin miðja vega niilli sólarinnar og
Siríusar, þá minkaði birlan frá henni svo, að hún
yrði alveg hvcrfandi. Sól vor hefði þá alveg mist
yfirburði sína og mundi að eins senda oss tólfla part
af því Ijósi, sem vér nú fáum frá Siríusi. En liins
vegar, ef vér skiftum um staði úr nálægðinni við
sólina, lil þess að vera miðja vega milli bennar og
Siríusar, þá mundi birtan frá lionum aukast í hlut-
fallinu 4:1, fjórfaldasl. Ef vér þá liugsuðuin oss, að
jörðin væri komin á réttan stað til þess að prófa
með samanburði birtu Siríusar og birtu sólarinnar,
þá mundum vér komast að raun um: í fyrsta lagi,
að birlan frá Siríusi hefði fjórfaldast, en birta sól-