Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1926, Side 51

IÐUNN
GróÖur jarðar.
293
aflgjafi þjóðarinnar til öflugra og ágætara lífs. Án þeirra
hefði hún aldrei fágað og varðveitt gimsteina heils kyn-
þáttar og orðið honum menningarleg bjargvættur, aldrei
átt Væringja er gerðust ötulustu og lífgjöfulustu sáðmenn
hans til hags- og menningarbóta. En nú virðist sem
mjög sé um stefnuhvörf að ræða í þessu atriði. Hér sé
að vísu viðtökustöð enn, og hingað berist yfirgnæfandi
þau eigindi frá umheiminum, er þar eru efst á baugi og
mestu ráða. Hefir hér að framan verið nokkuðá það drepið.
Risaöldur öfgamenningarinnar hafa náð alla leið að
úthafsskerinu og skollið á þjóð þeirri, er þar býr. Er
því tvísýni á hvort eigi vaxi henni yfir höfuð og hreki
úr réttu horfi. Hún er nýlega komin út í lífið, í stefnu-
leit, ótal margt kallar að og hún á bágt með að átta
sig á öllu. Hún er sem sjófarandi í þoku, er hefir lengi
siglt og eigi haft greinilega vitneskju um hvar hann er
staddur. En nú er stormurinn kominn og þokunni léttir
óðum. en þá eru vandkvæði stór að átta sig á hvert
komið er, og vinda seglið að hún og taka ákveðna
stefnu. En meðan hann er í óvissu, á stormurinn svo
hægt með að bera hann úr leið.
íslensku þjóðina er vissulega að reka úr leið. Hún er
rifin að nokkru leyti upp úr eðlilegum jarðvegi. í því
atriði nægir að benda á hlutfallið milli kaupstaða og
sveita, sem á er minst hér að framan. En hið græna
lífstréð hennar blómgast ekki á kauptúnamölinni í annar-
legu andrúmslofti erlendrar froðumenningar. Þar var það
ekki gróðursett í fyrstu og þangað hefir það aldrei þurft
að sækja næringu. I sveitinni var það gróðursett fyrst,
þar hefir það best dafnað í hafrænu og háfjallablæ.
Þangað á hún að flytja frjóefnin, svo þau megi ná nýj-
um og skrúðmiklum þroska. Þangað á hún að safna
því besta, sem hún á; þar hefir hún varðveitt það og
19