Kirkjuritið - 01.07.1937, Síða 52
290
Prestastefnan.
KirkjuritiÖ.
Kirkjan lDarf t. d. að sjá sér fyrir starfsmönnum og fá þeim
])au kjör, að þeir geti rækt starf hennar heilir og óskiftir.
Kirkjan verður aö hafa ákveðna tilhögun, hún þarf hús og
hún þarf fé.
Þá má einnig henda á nauðsyn þess, að kirkjan geti haft
áhrif á uppfræðshi ungmenna o. s. frv.
En alt er þetta háð afskiftum stjórnmálamanna, og ekki sízt
þar sem kirkjan er, eins og hér á landi, þjóðkirkja, sem skipað
er og ráðstafað af löggjafarvaldinu.
Það þýðir ekki að loka augunum fyrir því, að þetta opin-
bera vald býr ekki nógu vel að kirkjunni. Það hefir verið tal-
að um að fækka stórlega starfsmönnum kirkjunnar. Og þó að
l)etta hafi verið rökstutt með því, að kirkjunni væri þetta fyrir
beztu, þá hafa kirkjunnar menn ekki sannfærst af þeim rökum.
Laun prestanna eru óhæfilega bágborin og gera þeim ókleift að
gefa sig óskifta við starfi sínu. Fræðslumálin eru dregin úr
höndum kirkjunnar og undan hennar áhrifum. Starfsfé utan
beinna launa til prestanna vantar o. s. frv.
Alt þetta sýnir, hve nauðsynlegt kirkunni er að vera á verði.
Hún á ekki að varpa sér inn í hringiðu stjórnmálanna, en hún
verður að gæta þess, að hún sé ekki svift starfsmöguleikum.
Þetta hefir tíka sýnt sig á öllum öldum.
Kirkjan hefir jafnan orðið að liafa áhrif á stjórnmálin og
ráðandi menn þjóðfélaganna. Og þó að hún hafi oft gert það
um of og skaðað sig með því, þá er það misbeiting ein, en
sannar ekki, að kirkjan eigi að vera áhugalaus eða sofandi í
þessum efnum. Kirkjan verður að hafa þrek til þess að gæta
hagsmuna sinna i meðferð opinberra mála án þess að sogast
inn í þau eða bíða skaða af þeim.
En hvaða aðferð á að hafa?
I sumum löndum, og þá einkum kaþólskum löndum, er sú
aðferð höfð, að stofna beinlínis kirkjuflokk. Sá flokkur leitast
svo við að hafa áhrif á stjórnmálin, kirkjunni í vil með stuðn-
ingi eða aðstöðu við ríkisstjórn, með lagasmíð o. s. frv.
Þetta tel ég ófæra leið hér, nema öll sund önnur lokist. Það
er hvorki heilbrigt, né sennilega hægt, að táta þessi mál ráða
alveg pólitískri afstöðu manna.
Ég álít að kirkjan eigi að hafa áhrif á stjórnmálin með því,
að vera, sem slík, algerlega ntan flokkanna. En hún á að hafa
úhrif i öllum flokkum. Hún á að vinna að málefnum sínum
eins og i. d. templarar, sem hafa haft mjög sterka aðstöðu
pólitískt án þess að hafa haft nokkurn sérstakan flokk. Hún á
að vinna að því, að kirkjulegir menn veljist öðrum fremur