Kirkjuritið - 01.09.1976, Síða 66

Aftur á móti er ekkert til sparað að
koma þessum kjarna á framfæri. Oftar
en ekki eru þýðingarmikil ummæli
Jesú felld inn í stutta lýsingu á ein-
hverju atviki. Atvikið verður sem um-
gjörð orðanna, farvegur fyrir kenningu
Jesú. Svo er og um þá kafla guð-
spjallanna, sem beinlínis mega telj-
ast orðaskrár Jesú. Komið hefur á
daginn, að þar sem um er að ræða
fleiri en eina útgáfu af slíku atviki, ber
þeim aðeins miðlungi vel saman um
sjálfan atburðinn. Aftur á móti verður
talsverðrar nákvæmni vart að því er
varðar orð Jesú. Tiltölulega fáir þess-
ara þátta geta talist ,,sögur“ af því,
sem Jesús gerði, þar sem höfundun-
um hefði geiað hætt til að breiða sig
fjálglega yfir einstök atriði með list-
rænum tilþrifum. Og enn rekumst vér
á sama frjálsræði í meðförum efnisins,
sem stingur svo í stúf við hinar ná-
kvæmu skýrslur um orð Jesú. Stund-
um taka einstök atriði upp á því að
,,flakka“ miili frásagna í guðspjöllun-
um. Næst liggur að hugsa sér, að
sagngeymdin hafi haft inni að halda
aragrúa minnisþátta og sögubrota,
meira í ætt við samtíning en heillega
lýsingu. Hafi þessi sjóður þó staðið
traustum fótum í því, sem raunveru-
lega gerðist. Úr þessu smælki hafi svo
þessar stílfærðu frásagnir orðið til,
eftir því sem hentaði þörfum prédik-
ara og kennara.
Útkoman verður lifandi og litskrúðug
mynd af því, i hvaða dúr athafnir Jesú
voru, hvers konar viðhorf geröir hans
spegluðu, hversu sambandi hans var
háttað við þá, sem kynntust honum og
hverjar ástæðurnar voru til þess að
trúarleiðtogarnir fjandsköpuðust við
224
hann. Um hitt má deila, að hve miklu
leyti má taka þessar frásagnir bókstaf-
lega og trúverðugleik þeirra um það,
sem „gerðist í raun og veru.“ Sumar
kunna að vera nær sanni en aðrar. Ein-
staka getur virst mjög ótrúleg. En þ®r
eiga allar sama markmið: að herma
frá manni, sem lifði og starfaði á
ákveðnum stað og tíma. Þegar vér
höfum orð hans í huga, fær heildar-
mynd hans aukinn lit og meiri dýp4-
Og það er þessi heildarmynd, sem
liggur til grundvallar rannsókn vorri a
stofnanda kristindómsins, lífi hans,
starfi og persónuleika.
TIL ATHUGUNAR:
1. kafli
1) Plíníus: Bréfaskipti við Trajanus, 96. <97’^
bréf.
2) Tacítus: Annálar XV, 44.
3) Babýlónsku talmúdarnir. Um „Sanhedrin <
43b.
2. kafli
1) Lúk. 1:1—4
2) Tilraunir til að sýna fram á að Lúkas
byggður á Matteusi (eða öfugt) hafa að
tel mistekist. Flest rök hníga að þvi að Þe,r
hafi báðir stuðst við sarreiginlega heimilcl
eða heimildir, þótt fáir fræðimenn myn^u
treysta sér til að vinsa sameiginlega efni®
út úr þessum tveimur guðspjöllum og bua
til úr því það plagg, sem var heimild nef
undanna Matteusar og Lúkasar.
3) Dæmi um frum-kristna prédikun er að finna
I Post. 2:14—39, 3:13—26, 10:36—43, 13'
17—41.
4) Post. 18:25
5) Jóh. 1:52
hÓk
6) Ég hefi rökstutt þessa niðurstöðu i
minni „Historical Tradition in the F°urt
Gospel", bls. 21—136.