Kirkjuritið - 01.09.1976, Blaðsíða 61

svo langt að segja, að guðspjöllin létu
oss ekki annað í té en hugmyndir
manna í frumkristni. Þau gætu ekki
veitt oss upplýsingar um Jesúm sjálfan
°9 ævi hans. Um þetta stóð höfundum
Þeirra á sama. Tilgangur þeirra var að
skrifa trúarleg, en ekki söguleg verk.
Hér var ofdjúpt tekið í árinni, ofmikil
áhersla lögð á mikilvæg sannindi, sem
oiönnum hafði raunar stundum sést
yfir. Vissulega eru guðspjöllin trúarleg
ritverk. Þau bera trú kirkjunnar vitni.
^n þar með er ekki sagt, að þau séu
ekki einnig söguleg verk, sagnfræði,
eöa að höfundar þeirra hafa ekki haft
áhuga á staðreyndum málsins. Nema
Lúkas blekki lesendur sína því meir,
Þá er tilgangur hans, sem og fyrir-
rennara hans, að ,,færa í sögu við-
burði þá, er gjörst hafa meðal vor“,
1 Því skyni að láta í té áreiðanlega vitn-
eskju um þá. Sjálfur hefur hann litið
a Markúsarguðspjall sem hvort tveggja
1 senn, sagnfræðilegt og trúarlegt rit,
Því að hjá Markúsi gengur hann í
smiðju og fer með rit hans sem dýr-
maeta uppsprettu upplýsinga, þótt
hann líti ekki á hann sem óskeikulan.
Öþarft er að ætla, að hinir tveir guð-
sPjallamennirnir hafi ekki farið eins
að.
Sannleikurinn er sá, að tilraunir til
að skilja á milli staðreyndar og túlk-
uPar sem tveggja sérstæðra þátta
leiÖa oss í ógöngur, hvort sem vér
reVnum að skræla túlkunina utan af
staðreyndunum eða þá að staðreynd-
lrr>ar eru álitnar skipta engu máli, held-
Ur túlkunin ein. í augum reglulegs
Sa9nfræðings (gagnstætt annálaritar-
anum) er þýðing og merking atburðar
1 lífi þeirra, sem upplifðu hann, hluti
af atburðinum sjálfum. Þetta er al-
mennt viðurkennt af sagnfræðingum.
Og það hefur alveg sérstaka þýðingu,
að því er varðar kristið efni. í hinum
hebresk-kristnu trúarbrögðum er ein-
mitt litið á atburði sögunnar sem þann
vettvang, þar sem Guð opinberar
mönnunum sjálfan sig og vilja sinn.
Þessa verður hvarvetna vart í Gamla
testamentinu. í Nýja testamentinu sjá-
um vér, að Guð opinberar sig einkum
í því, sem Lúkas kallar ,,veg Drott-
ins“. 4)
Þessi „vegur Drottins", eða m. ö. o.
staðreyndir um Jesúm, er settur fram
í því skyni að koma á framfæri eins
skýrt og mögulegt er því, sem höf-
undar guðspjallanna töldu vera sanna
merkingu hans. I þeim skilningi eru
guðspjöllin framsetning á trú kirkjunn-
ar. Meginatriði þessarar trúar var það,
að Jesús reis „aftur upp frá dauðum",
er hann hafði verið deyddur á krossin-
um. Þessi trú varð ekki til innan kirkj-
unnar, né heldur er hún kenning.
Þvert á móti er þetta sú trú, sem kirkj-
an er orðin til utan um, og án hennar
væri ekki um neina kirkju að ræða eða
nein guðspjöll, að minnsta kosti ekki
eins og vér þekkjum þau. Þessu getur
engin sagnfræði neitað. Hvort þessi trú
er rétt eða staðleysa, um það þarf
sagnfræðin ekki að dæma, má enda
ekki segja til um það. Síðar á þessum
blöðum verður meira rætt um trúna á
upprisu Jesú. Á þessu stigi málsins
er mikilvægt að gera sér grein fyrir
því, að hinar ýmsu frásagnir af því,
er Kristur birtist lærisveinum sínum
upprisinn, hafa allar eitt atriði sameig-
inlegt, þótt mismunandi séu í guð-
spjöllunum fjórum og örðugt sé ef til
219