Kirkjuritið - 01.09.1976, Blaðsíða 70

11:2—6): „Farið og kunngjörið Jó-
hannesi það, sem þið heyrið og sjáið:
blindir fá sýn og haltir ganga, líkþráir
hreinsast og daufir heyra og dauðir
upp rísa og fátækum er boðað fagnað-
arerindið. Og sæll er sá, sem ekki
hneykslast á mér.“ Hér skírskotar
Jesús til verka hins fyrirheitna hjálp-
ræðistíma Guðs (sbr. Jes. 29:18n,
35:5n, 61:1), verka, sem Jesús vinnur
meðal mannanna. í þessum orðum birt-
ist hugmynd Jesú um sjálfan hann og
hið nána samband við Guð, sem hann
gerði kröfu til. Þetta kemur einnig fram
í orðum Jesú um Guð sem föður. Tákn-
ið faðir um Guð notaði Jesús ekki að-
eins til að tjá Guð sem skapara, heldur
líka um Guð, sem ber umhyggju fyrir
sköpun sinni, einkum fyrir mönnunum
(Matt. 6:26). Sem faðir er hann einnig
vinur, sem menn eiga aðgang að í
bænum sínum (Matt. 6). En samband
hans og Jesú er sérstakt. Það er inni-
legt og einkennist af trúnaðartrausti
og undirgefni, sbr. bænir Jesú, hvern-
ig hann ávarpar Guð sem föður sinn,
jafnvel með ávarpsorði barnsins, abba.
Þannig biður Jesús daginn fyrir kross-
festinguna í Getsemane (Mark. 14:36):
„Abba faðir! allt er þér mögulegt, tak
þennan bikar frá mér, þó ekki sem eg
vil, heldur sem þú vilt.“ Sama afstaða
kemur fram í orðunum (Matt. 11:27):
„Allt er mér falið af föður minum, og
enginn gjörþekkir soninn nema faðir-
inn, og eigi heldur gjörþekkir nokkur
föðurinn nema sonurinn og sá er son-
urinn vill opinbera hann.“ Þetta verð-
ur að nægja um þær hugmyndir, sem
Jesús hafði um sjálfan sig. Við höfum
rakið það hér, vegna þess að það hef-
ur þýðingu fyrir skilning okkar á þeim
228
dæmum úr líkingamáli Jesú, sem við
nefndum í upphafi og ræðum nánar
hér á eftir.
Ekki verður þó svo skilið við þenn-
an kafla um skilyrði fyrir skilningi álík-
ingamáli Jesú, að ekki sé minnzt á
þann skilning, sem birtist í samhengi
því, sem frumkirkjan og guðspjalla-
mennirnir framsetja myndirnar í. Þeir
standa nær Jesú í tíma og rúmi en við-
í því sambandi ber þó að hafa í huga>
að efni Guðspjallanna hefur varðveizt,
af þvi að það hefur haft þýðingu fynr
frumkristnina og verið notað í predik-
unar og fræðslustarfi hennar. Sums
staðar má sjá merki þess, hvernig
líkingamál Jesú, sem hann talaði af
ákveðnu tilefni og í ákveðnum kring-
umstæðum, hefur verið heimfært upP
á aðstæður safnaðarins. Þannig ma
við samanburð SamstofnaguðspjaH'
anna finna tvenns konar heimfærslu
dæmisagna og líkinga. Augljóst dæh11
um þetta er dæmisagan um Týnda
sauðinn. í Lúk. 15:3—7 er dæmisagan
sögð til þess að varpa Ijósi á kærleika
Guðs, sem leitar uppi syndarann og
fagnar yfir frelsun hans, en í Matt'
18:10—14 er dæmisagan sögð til ÞesS
að varpa Ijósi á kærleika Guðs, sem
leitar uppi einn hinna minnstu rneðlima
safnaðarins, sem hefur farið villur veg-
ar eða fallið frá og gleði Guðs ytir
því, að hann hverfur aftur til safnað-
arins. Þá má sjá merki þess af sum-
um öðrum dæmisögum, hvernig Þ0^
hafa verið heimfærðar upp á sögu
frumkristninnar. Þetta kemur ótvíræ
fram í dæmisögunni um Boðið til bru
kaupsveizlunnar í Matt. 22:1 ■' ;
Hliðstæðan í Lúk. 14:16—24 endar a
því að segja, að þeir, sem ekki þáðu