Jörð - 01.07.1944, Page 23

blómi íslenzkrar, já, norrænnar ménningarþróunar, og ef
einhvern tíma verður komizt svo langt á vegi skynsam-
legrar mannmótunar, að þar yrði verulega hægt að liafa
djúptæk álirif, þá mundi Jón Sigurðsson tvímælalaust
Aerða sú fyrirmynd okkar íslendinga — já, ef til vill fleiri
þjóða, — sem heztan og heppilegastan ávöxt mundi hera
til mannbóta og þjóðfélagslegra lieilla.
Blessaður sé sá dagur, sem hann var í þennan heim bor-
inn, sú menning, sem lmnn mótaðist af, og sá staður, þar
sem hann sleit sínum barnsskóm.
HVAÐ svo? Ilvað er að varast? Hvert stefnir?
Engum getur blandazt hugur um, að við Islendingar
erum aðeins að sára litlu leyti komnir út úr einangrun
fortíðarinnar móts við það, sem verða mun. Landið hefur
fengið hernaðarlegt mikilvægi, og' það verður samgöngu-
miðstöð og ferðamannaland. En sannarlega þurfum við
ekki að liorfa dökkum auguni til framtíðarinnar, ef skyn-
semi og raunvísindi fá nokkru ráðið um viðhorf þeirra
þjóða, hverra lil annarra, sem nú virðast munu sigra í
hildarjeiknum mikla — og varúð og hófstilling um af-
stöðuna til hinna, sem sigraðar verða. Við liöfum lyft grett-
istökum á síðustu 50 árum, jafnt verldega sem andlega,
reist við gamalt og skapað nýtt. Við liöfum mótaða stefn-
una frá fyrri dögum, þá: að sleppa aldrei sjónar af hinum
nienningariegu verðmætum fortiðarinnar og reynslu kyn-
slóðanna á hvaða sviði sem er, en vera vökidir um erlend
oerðmæti okkur til menningarbóta, og gæta varhugar við
eftirhermum í vætkisverðu. Við verðum að læra af Jóni
Si gurðssyni þá lífsspeki, að hetra sé að manna allan al-
ménning til ábyrgðar samfélagslega og veita honum fullt
örvggi en ella fáa og volduga höfðingja. Hins vegar heri að
liafa i heiðri höfðingsskap í liugsun, framkvæmdum og
framkomu. Við eigum að nota aðstöðu okkar i veröldinni,
eiiis og hún er nú orðin, til að gera menningarverðmæti
°kkar kunn og þjóðina gildandi sem afreksþjóð í menn-
ingarlégum efnum að fornu og nýju — og um leið eigum við
Jörð 1C5