Jörð - 01.07.1944, Page 37

Við getum ekki krafizt með sanngirni, að menningar-
þjóðirnar í nágrenninu verndi þetla stóra og auðuga land
lianda afkomendum þeirra fáu manna, sem einu sinni áttu
islenzkt þjóðerni. Stórveldin næst okkur rækta hvern skika
heimalandsins og leg'gja á sig hörmnngar styrjaldanna lil
þess að vinna nýjar auðlindir eða vernda þær, sem þau
eiga. ísland er ekki lengur fjarlægt, óþekkt eða fátækt.
Það er komið í þjóðbraut. Hundruð þúsundir ungra manna
koma hingað árlega, dvelja liér og dreifast síðan út um
allan heim. í augum þeirra er landið ekkert ís-land heldur
friðarev og sóley. Nú ■er árferðið afbrigða gott. Þeir sjá
velmegun hér, er aðrir svella, óþrotleg flæmi óræktaðs
graslendis, drekkhlaðna báta bera fiskinn á land, ónotað
vatnsafl í hverjum dal og strönd, finna undramátt jarð-
hitans verma hús og þroska suðræn aldini. Hinir ágætu
frændur okkar, sem lýðræði unna, liafa hingað til virt
þjóðerni veikari þjóða. En ef við í framtíðinni seljum af
hendi þann rétt, sem sérstæð tunga og sérstætt þjóðerni
veita, fvrir auðæfi, sem mölur og ryð granda, þá fær
ekkert vald i veröldinni komið okkur til bjargar.
fT'VENNU megum við einkum þakka verndun tungunnar.
-■- Einangrun landsins olli miklu, en bókmenntirnar enn-
þá meira. Landnámsmenn komu með fornar sagnir og
ljóð frá föðurlandinu og geymdu í minni röskar þrjár
aldir. Ný ljóð og sagnir festust i minni, og fjöldi manna
kunni löggjöfina utan að. Þegar ritöld liófst, voru lögin,
sagnirnar og Ijóðin fyrst rituð. Þessi mikli minnisauður
var auðvitað allur á þrauthefluðu máli; ekkert nema það
snjallasta gat í minni lifað. Allir agnúar málsins, allt sem
stirt var og óþjált, öll óþarfa mælgi liafði af sjálfu sér
fallið úr minni. Aukaatriðin hurfu, en aðalatriðin komu
skýrar fram. Þeir, sem tóku við þessum minnisauð og rituðu
fyrstir, voru rammíslenzkir höfðingjar, þólt klerklega
nienningu hefðu sumir að ytra borði. íslenzka kirkjan var
þjóðkirkja í fyllstn merkingu á þeim dögum, og náði
Latína hennar engu valdi vfir málinu fyrr en löngu síðar.
jörd 179
12*