Sjómannadagsblaðið - 01.06.1982, Qupperneq 45

GHs Gudmundssonj
Sjóminjasaín
Islands
Hugmyndin að íslensku sjó-
minjasafni er orðin gömul. Hefur
forsaga þess máls áður verið rakin
í Sjómannadagsblaðinu, og verður
það ekki endurtekið hér. Þó skal á
það minnt, að Sjómannadagsráð
átti á sínum tíma verulegan hlut að
því að skríður komst á söfnun sjó-
minja. Hefur ráðið alla tíð sýnt
sjóminjasafnsmálinu áhuga, og er
þess að vænta að það sjái sér fært
að leggja hönd á plóginn við það
uppbyggingar- og söfnunarstarf,
sem nú er framundan.
Samkvæmt ósk ritstjóra Sjó-
mannadagsblaðsins verður hér á
eftir gerð nokkur grein fyrir þróun
sjóminjasafnsmálsins síðustu árin
og stöðu þess nú.
Samþykkt Alþingis
Árið 1974 samþykkti Alþingi
einróma svohljóðandi þingsálykt-
unartillögu:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjóminni að hefja nú þegar, í
samráði við þjóðminjavörð, und-
irbúning að stofnun sjóminja-
safns. Skal leita eftir samvinnu við
Hafnarfjarðarbæ um hentugt
landssvæði fyrir slíkt safn, svo og
um byggingu þess og rekstur.“
Nokkru síðar var nefnd skipuð
undir forustu þjóðminjavarðar til
að gera tillögur um sjóminjasafn,
hlutverk þess og fyrirkomulag í
megindráttum. Nefndin lauk
störfum árið 1975 og sendi ríkis-
stjóminni allrækilega greinargerð
um málið, ásamt hugmyndum og
tillögum.
Síðan varð hljótt um málið,
þrátt fyrir nokkum eftirrekstur,
uns menntamálaráðherra skipaði
árið 1979 nýja nefnd til að vinna
að framgangi málsins og kanna
sérstaklega, hvaða bráðabirgða-
lausnir kæmu til greina, meðan
ekki væri fáanlegt fjármagn til að
reisa safnhúsbyggingar til fram-
búðar. Var og nefndinni falið að
standa fyrir framkvæmdum, eftir
því sem fjárhagsgeta leyfði. Þessi
nefnd hefur nú starfað nokkuð á
þriðja ár, og er helsti árangur af
verkum hennar sá sem nú skal
greina.
Nefndin hefur samið drög að
viðbót við Þjóðminjasafnslög, þar
sem gert er ráð fyrir að Sjóminja-
safn verði fyrst um sinn sérstök
deild í Þjóðminjasafni íslands. Þá
eru þar ákvæði um hlutverk Sjó-
minjasafns, en það er „að safna
munum, minjum og hvers konar
heimildum, er snerta íslenskan
sjávarútveg og siglingar, varðveita
slíkt og hafa til sýnis almenningi.“
í frumvarpsdrögum þessum er
gert ráð fyrir stofnun fulltrúaráðs
aðila, sem tengdir eru sjávarút-
vegi, og yrði hlutverk þess að
vinna að eflingu safnsins og vera
ráðgefandi um málefni þess.
í janúarmánuði 1981 var með
samþykki menntamálaráðherra
undirritaður samningur milli Sjó-
minjasafnsnefndar og Hafnar-
Gils Guðmundsson.
fjarðarbæjar, sem fól í sér tvö
mikilvæg atriði.
Staðfest var að Hafnarfjarðar-
bær legði til rúmgóða lóð og
nauðsynlegt athafnasvæði til
framtíðarstarfsemi sjóminjasafns
á svonefndri Skerseyri vestan
bæjarins, niður undan Dvalar-
heimili aldraðra sjómanna.
Samið við
Hafnarfjörð
Samið var við Hafnarfjarðarbæ
um leiguafnot til allmargra ára af
svonefndu Brydepakkhúsi ásamt
gömlu slökkvistöðinni við Vestur-
götu í Hafnarfirði, svo og um
heimild til að reisa allstóra báta-
skemmu á lóðinni þar við hliðina,
í því skyni að koma í þessum
þremur húsum fyrir Sjóminjasafni
Islands, uns framtíðarbyggingar
hafa risið á Skerseyri. Verður
bátaskemman þannig úr garði
gerð, að auðvelt mun að flytja
hana á framtíðarstaðinn, þegar
það telst tímabært.
Brydepakkhús er allstór og
myndarleg bygging, um 120 ára
gömul. Húsið stendur við hliðina
á húsi Bjama riddara, sem Hafn-
arfjarðarbær varðveitir í minn-
ingaskyni. Brydehús er tvær hæðir
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 43