Sjómannadagsblaðið - 01.06.1982, Blaðsíða 49

Ingólíur Falsson forsdl F.F.S.Í.:
Sjómannadagurinn
í dag er haldinn hátíðlegur 44.
sunnudagur sem kenndur er við
sjómenn og kallaður Sjómanna-
sunnudagur.
Ef að líkum lætur munu ýmsir af
fyrirmönnum þjóðarinnar fara
fögrum orðum um sjómenn og
starf þeirra og er það vel, en síðan
mun líða eitt ár þar til sterk lýs-
ingarorð verða notuð um starf og
líf íslenskra sjómanna. Nú síðustu
ár hefur mér fundist ýmsir hafa
tilhneigingu til að vilja gera minna
og minna úr deginum, og telja það
óþarfa tilstand að vera að halda
þennan dag hátíðlegan. Ég tel að
sjómenn þurfi að taka höndum
betur saman og gera daginn mun
öflugri og hátíðlegri en verið hefur
nú síðustu ár, eða líkt því sem
hann var áðurfyrr, taka upp kröfur
til bættra kjara, en því miður virðist
allt benda til að kjör sjómanna
muni rýma til muna á næstu árum,
en ekki má taka þetta svo að ekk-
ert hafi áunnist.
Litið til baka
til síðasta árs
Aflabrögð voru með því mesta
sem orðið hefur á íslandsmiðum
og á það við um flesta fiskistofna,
að vísu var síldveiði heldur minni
á síðasta ári en árinu þar á undan,
en þar var ekki um að kenna afla-
bresti heldur höfum við einfald-
lega verðlagt okkur út af mörkuð-
unum og tókst ekki að selja það
magn sem veiða mátti. Sú alvar-
lega staða er nú komin upp að
loðnustofninn virðist nánast upp-
urinn, a.m.k. er það álit fiskifræð-
inga og ákveðið hefur verið að
leyfa ekki veiðar á loðnu fyrr en
eftir rannsóknarleiðangur í októ-
ber í haust. Þetta er bundið því,
að samstaða náist við aðrar þjóðir
sem loðnuveiðar stunda á ís-
landsmiðum, en þegar þetta er
skrifað liggur það ekki fyrir, en
stefnt er að því að fundur verði
með EBE löndum í maímánuði.
Hlýtur það að vera von okkar að
ekki þurfi að koma til þess að farið
verði að berjast um að veiða síð-
ustu loðnuna. En ekki þýðir fyrir
okkur að horfa á álengdar ef ná-
grannar okkar sem veiðamar
stunda vilja ekki bíða og sjá
hvemig loðnustofninum reiðir af.
Loðnuafurðir hafa numið um 20%
af útfluttum sjávarafurðum á síð-
ustu árum.
Sýnt hefur verið fram á það
með rökum, sem engir treysta sér
til að mótmæla, að fiskiskipastóll-
inn er til muna of stór óg þurfi að
minnka um a.m.k. 10-15% en samt
sem áður þá heldur hann áfram að
stækka ár frá ári. Þessa þróunvil
ég kenna ráðamönnum þjóðar-
innar, þar sem samtök sjómanna
og útgerðarmanna hafa lagst hart
gegn þessari þróun. Það hljóta
allir að sjá að þegar flestir aðal
nytjastofnar eru fullnýttir eða of-
nýttir þá þýðir hvert nýtt skip í
flotann að færri fiskar verða til
skipta fyrir þá sem fyrir eru. Með
því að stöðva loðnuveiðamar
koma þau 52 skip sem þær veiðar
stunduðu með fullum þunga í
veiðar á þorski og öðrum botnfiski.
Skuttogarar eru nú þegar orðnir
yfir 100, að vísu hefur minni bát-
um fækkað aðeins, en rúmlesta-
talan og veiðigetan aukist stór-
lega, og þarf nú að halda flotanum
frá veiðum í auknum mæli svo
fiskistofnum sem eftir eru verði
ekki stefnt í hættu. Vegna þessarar
þróunar verða sjómenn að gera
Ingólfur Falsson
auknar kröfur en sem nema al-
mennum verðhækkunum til þess
að halda í við svo kallaða viðmið-
unarhópa. Á sama tíma og fiski-
skipum fjölgar hefur orðið
ískyggileg þróun í farskipaflota
okkar, á stuttum tíma hafa 5 skip
farist og því til viðbótar hafa mörg
skip verið seld úr landi eða eru á
söluskrá, sem þýðir að farmönn-
um okkar hefur fækkað verulega
frá því sem var fyrir 3—4 árum.
Sjómannadagurinn
Nú hefur sjómannadagurinn
verið haldinn hátíðlegur síðan
1938. Víðsvegar um landið eru
starfandi sjómannadagsráð, a.m.k.
í hinum stærri útgerðarbæjum,
sem hafa það verksvið að sjá um
framkvæmd hátíðarhalda dags-
ins. í Reykjavík og Hafnarfirði
hefur dagurinn verið haldinn há-
tíðlegur sameiginlega og fyrir því
stendur Fulltrúaráð Sjómanna-
dagsins. Það eru efalaust margir
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 47