Sjómannadagsblaðið - 01.06.1982, Qupperneq 81

Að ein starfsstétt þjóðfélags
þurfi að standa upp eftir hvert
starfsár og telja jafnvel í prósent-
um þann hluta stéttarinnar, sem
hefur látið lífið í slysförum í starfi,
mun einstakt í heiminum.
Nú eftir tuttugu ára for-
mennsku í Sjómannadagsráði hefi
ég fyrir framan mig þessar tölur í
18 ár og meðaltalið verður 20
mannslíf á ári.
Öll þau atriði, sem ég hefi hér
drepið á, eru þess eðlis að þau
yrðu að takast upp sem þýðingar-
miklir þættir í kerfisbundnu
starfsmati ef það væri til staðar og
væru þar metnir til stórhækkunar
launa. Enda nú þegar viðurkennd
um allan hinn vestræna heim sem
forsendur sérstakrar kauphækk-
unar og sumt eins og hið síðar-
nefnda mundi vega ótrúlega
þungt.
Þótt ég hafi hér nær einhliða
dregið fram þætti úr lífi og starfi
sjómanna okkar mun það auð-
velda þeim, sem vilja gera saman-
burð milli starfsmanna í þeim
starfsgreinum sem nefnd forsæt-
isráðherra hefur sérstaklega dreg-
ið fram. Ég tel að allir þessir þættir
séu í sjálfu sér skattfríðinda virði.
En um suma er hægt að semja og
hefur þegar verið gert, m.a. að
forgöngu ríkisstjómarinnar og
iðnrekenda. Yfir aðra verður erfitt
að finna tölulegt gildi og enn aðrir
eru ómetanlegir eins og mannslíf-
in og verða umsamdar tryggingar
ekkert viðmiðunardæmi þegar
ákveðin dauðsfallatíðni vegna
slysa í starfi er orðinn fastur þáttur
þess.
Nú er ljóst að nefnd forsætis-
ráðherra telur að skattafrádrátt
sjómanna beri að leggja niður því
upprunalegar forsendur þeirra
fríðinda séu ekki lengur fyrir
hendi, auk þess sem aðstöðumun-
ur útgerðar og annarra saman-
burðargreina skekkist.
Nefndin gerir sér ljóst, að í kjöl-
far þessa munu óhjákvæmilega
fylgja kröfur sjómanna um laun
eða launaígildi, að minnsta kosti á
jafnvirðisgrundvelli. Enginn vafi
er heldur á að útgerðin axlar ekki
þá byrði ein, og ljóst er að stjóm-
völd verða að grípa til sérstakra
ráðstafana þessvegna og er ekkert
sem bendir til þess að þá verði
komist hjá hefðbundnum leiðum
þ.e. stórgengisfellingu.
Þá yrði því náð, sem að er
stefnt, að undirlagi þeirra sem
fengu nefnd forsætisráðherra
setta til starfa, að jafna starfsskil-
yrði þeirra atvinnuvega sem
standa of veikt gagnvart gengis-
skráningu á hverjum tíma, því
„útgerðarfríðindin“ (skattfríðindi
sjómanna) haldi gengi of háu!
í viðtölum mínum að undan-
fömu við fjölmarga forystumenn
launþegasamtaka hefi ég rætt
þessi mál og spurt, hvort skatt-
fríðindi sjómanna væru ósann-
gjöm, hvort þau væru ástæða
kröfugerðar annarra. Enginn
þeirra taldi svo vera, en voru
hinsvegar sammála um að sjó-
menn ættu að snúast hart til vam-
ar gegn framkomnum hugmynd-
um og skýra aðstöðu sína betur en
gert hefur verið til þessa.
Ég talaði við einn forystumann
iðnverkafólks. Hann kvað fjarri
því að kröfur iðnrekenda ættu
uppruna sinn úr þeirra röðum,
þeir skildu mæta vel sérstöðu sjó-
mannastéttarinnar og teldu sig
ekki losna frekar af láglaunastig-
inu þótt aðrir væru færðir niður á
það líka.
Margir þessara aðila töldu að
skattfríðindi sjómanna yrðu ekki
ástæða fyrir samanburðarkapp-
hlaupi milli stétta og félaga. Hins
vegar yrði svo tvímælalaust, ef
þessi fríðindi kæmu fram í bein-
um launagreiðslum.
Flestir töldu það firru kerfis-
manna að ekki mætti nota skatt-
fríðindi jafnvel frekar en gert er til
margskonar jöfnunar í þjóðfélagi
sbr. það sem ríkisstjómin sjálf
hefur gert — réttilega — fyrir tré-
smiði og hljóðfæraleikara nýverið.
Meginniðurstaða mín er sú, að
ef skattfríðindi sjómanna verða
afnumin muni við taka hörð við-
brögð samtaka þeirra, sem að lík-
indum myndu enda í gengisfell-
ingu. Nýir samningar með kaup-
hækkun fram yfir aðrar stéttir, sem
næðu a.m.k. jafngildi fyrri skatt-
fríðinda, myndu enda í skefjalausu
samanburðarstríði sem gengi yfir
allt þjóðfélagið.
Þetta sjá forystumenn laun-
þega, en þetta virðist nefnd for-
sætisráðherra ekki sjá. En sjá þeir
sem að baki standa þetta fyrir?
— Nei, ég get því miður ekki
hækkað kaupið þitt, en ég skal bráð-
lega-borga þér hundrað kallinn seni
ég skulda þér ...
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 79