Eimreiðin - 01.04.1930, Blaðsíða 23

eimreiðin
BOÐBERAR ÓDAUÐL.-KENN.
119
skoðanir, sem heimspekingarnir hafa látið uppi um þetta efni,
eins og um vitnisburð trúarbragðanna: Þær hafa ekki sann-
fært alla.
Es hygg, að meðal þeirra hugarhræringa, sem dýpst leita
niður í nútíðar-mannssálina, séu áreiðanlega þessar tvær:
Onnur er þráin eftir ódauðleikanum; hin er efinn um hann.
Eg reisi þessa skoðun mína á allmiklum lestri og á nokkuð
langri reynslu af mönnunum. Sumir af þeim djúphyggjumönn-
um, sem ég hef tekið ummæli eftir hér, hafa borið vitni um
þrána. Sjálfur hef ég stundum stórfurðað mig á efanum. Ég
hef vitað hann gera óþyrmilega vart við sig, þar sem fáir
munu hafa átt von á honum. Hann getur komið fram hjá
sem bæði eru trúaðir menn og vilja láta telja sig það.
Það er djúpsettur sannleikur í hinu fornkveðna andvarpi: »Ég
Eúi. En hjálpa þú vantrú minni*. Menn lesa og hlusta á það,
sem fagurlega og gáfulega er ritað og sagt um eilífðarvon-
lrnar. Og svo segja þeir við sjálfa sig: »En mennirnir vita
£kkert um þ^ sem þejr eru ag faia umi Við höfum enga
Eyggingu fyrir því, að tilveran sé ekki einhvern veginn alt
öðru vísi en þeir hugsa sér hana. Að því litla leyti, sem við
getum komist að raun um, er tilveran alt öðru vísi en menn
höfðu hugsað sér hana fyrir tiltölulega skömmum tíma. Og
^ve lítill er sá hluti tilverunnar, sem vér getum komist að
raun um! Tilveran er jafnvel alt öðru vísi en vér skynjum
hana. Hvernig getum vér þá reitt oss á tilgátur og bolla-
leggingar um þann hluta tilverunnar, sem vér skynjum ekki?«
Mér finst eðlilegt, að menn svari svona. En hvort sem það
er talið eðlilegt eða ekki, þá er það víst, að ýmsir hafa
ugsað á þessa leið. Því mikilsverðara sem eitthvert málefni
er’ ^v' me*ri nauðsyn finna menn á því að standa þar föstum
íuium a traustum grundvelli. Og óneitanlega eru ýmsir svo
gerðir, að þeim finst fátt skifta meira máli fyrir mennina en
það, hvort þeir eiga að halda áfram að vera til. Ég get ekki
láð þeim það.
Upp úr þessari þrá og þessum efa eru sálarrannsóknirnar
og spíritisminn sprottin. Vér nefnum oft þetta tvent í sömu
andránni. Það er eðlilegt. Þetta er tvö viðhorf sama málsins,
þeirrar alheimshreyfingar, sem leitar að úrlausninni á vafan-