Eimreiðin - 01.07.1931, Blaðsíða 29

E,MREIÐIN
ÓGÖNGUR OG OPNAR LEIÐIR
229
e llr t>vL hvort hann á t. d. heima á Hornströndum eða í
usturstræti. Svo að ekki sé gengið fram hjá hinni fornu
)°fdæmaskipun, mætti vel taka upp fjórðungakjördæmi, og
e “i þá hver landsfjórðungur jafna tölu þingsæta, t. d. 7 þing-
s$h hver, en hinum fjölmennari fjórðungum yrði síðan veitt
^Ppbótarþingsæti í hlutfalli við kjósendafjölda þann, sem þeir
u fram yfir fámennasta fjórðungskjördæmið. En gildi at-
væðis verður þó fyrst og fremst að fara eftir öðru en lands-
UIU- Það verður að fara eftir þroska-ásigkomulagi kjósand-
an".sÍálfS, og kemur þá að öðru atriðinu.
u þarf að vera prófstika á kjósendur, annaðhvort við kjör-
g°r 'u e^a á undan atkvæðagreiðslu. Mönnum þarf að skilj-
s > hve fráleitt það er, að hálfvitinn hafi sama kosningarréft
°9 afburðamaðurinn. Nú er þetta svo. Þeir, sem oft hafa
verfá ' i •.. .
u 1 K]orst)órn, munu flestir minnast ýmsra skringilegra
ma um það, að kjósandinn vissi ekki einusinni um hvað
ti^K k>ósa" er ^fvegaleitt lýðræði. Skilyrði þau
and’ SS °^lasl hosningarrétt, sem nú gilda, eru ófullnægj-
forð' ^r°^s^'kan a fremur að vera á manngildi en þekkingar-
a> fremur á skapgerð en fræðimensku. Ég játa, að það er
er asamt að finna upp þá prófstiku á kjósendur, sem hér
jj. Um a^ ræða, en það er hægt, og nokkra aðstoð í því má
cema erlendri reynslu í þessum efnum. Það er verk þeirra,
nu eiga að ráða fram úr kosninga- og kjördæmaskip-
armálinu, að taka þetta atriði til vandlegrar athugunar.
leIa atriðið er um tölu þingmanna. Þeir eru of margir,
þ? ^e'm a að fækka, að minsta kosti niður í 36, þar af yrðu
yfir ' ^r'r kuern iandsfjórðung og 8 uppbótarþingsæti fram
'r> f'l hinna fjölmennari fjórðunga.
Þe V'
bæ ,]9ar kess er minst, hver þau kjör voru oft og einatt, sem
arárinUr -UrðU 30 Sætta sig við að minsta kosti fyrstu búskap-
um ’ 3 fimum> er meiri hluti landsmanna lifði í sveit-
ag ’ kau borin saman við kjör bænda nú, þá dylst ekki,
Um If11 fyrir alt hafa lífsskilyrðin stórum batnað í sveitun-
möl' ma®ur kiör bænda nú saman við kjör verkafólks á
Itm' 1 afvinnuleysisárum, þá á maður bágt með að kenna