Eimreiðin - 01.01.1941, Page 28

14
HAGKERFI OG STJÓRNSKIPULAG
EIMREIÐIN
yrði að leggja til grundvallar rekstri þjóðarbúskaparins, og til
þess að slík nefnd yrði starfhæf, yrði hún að vera skipuð til-
tölulega fáum mönnum.
Nú munu margir svara því til, að þó að það verði að vísu
að játast, að ákvarðanir í einstökum atriðum varðandi hinn
opinbera atvinnurekstur yrði að takast af þar til skipuðum
embættismönnum, þá mætti ætla, að slíkir menn tækju þessar
ákvarðanir samkvæmt óskum þjóðarinnar, og ekkert ætti að
vera því til fyrirstöðu, að lýðræði ríkti á öðrum sviðum en því
atvinnulega, svo sem í menningarmálum o. s. frv.
En hér verðum við að hafa það hugfast, að menn þessir, sem
ættu að taka allar ákvarðanir viðvíkjandi notkun framleiðslu-
tækjanna til fullnægingar þörfum borgaranna, stæðu gagn-
vart mjög örðugu viðfangsefni. Við skulum gera ráð fyrir því,
að hinu sósialistiska þjóðfélagi heppnaðist á hverjum tíma
að velja menn í þessar stöður, sem væru gæddir einlægum
vilja til þess að taka ákvarðanir sínar i sem beztu samræmi
við óskir þjóðarinnar í þessu efni. En hvernig ættu þeir að
vita, hverjar væru „óskir þjóðarinnar"? Undir núverandi þjóð-
skipulagi er þessum ákvörðunum um notkun hinna einstöku
framleiðslutækja skipt niður á milli hinna mörgu eigenda
þeirra, sem hver hefur sérþekkingu á sínu sviði um notkunar-
möguleika þessara tækja, smekk viðskiptamannanna í sinni
atvinnugrein o. s. frv. Skóframleiðandinn hefur sína sérþekk-
ingu á tækni skóframleiðslunnar, skókaupmaðurinn sína sér-
þekkingu á þörfum fólks og smekk, hvað skófatnað snertir,
smjörlíkisframleiðandinn sína sérþekkingu á sviði framleiðslu-
tækni og neyzluþarfa, hvað smjörliki snertir o. s. frv., o. s. frv.
Til þess að framleiðslan í hinu sósíalistiska þjóðfélagi geti
orðið í eitthvað svipuðu samræmi við þarfir neytendanna og í
núverandi þjóðskipulagi, yrði öll þessi sérþekking hinna mörgu
einstöku framleiðanda hvers á sínu sviði að vera sameinuð í
höfðum eins eða fárra manna. Slík andleg ofurmenni getum
vér vart gert oss í hugarlund. Framkvæmdarstjóri eða fram-
kvæmdarnefnd ríkisrekstrarins gæti því með engu móti hagað
framleiðslunni í samræmi við þarfir neytendanna nema að
nokkru leyti, þar sem vitneskjan um þessar þarfir hlyti að
vera meira eða minna ófullkomin. Til þess að skipulagning