Eimreiðin - 01.01.1941, Síða 94

80
RÚSSNESKA RÁÐGÁTAN
EIMREIÐIN
Ferðin frá Svíþjóð til Moskva gekk bæði fljótt og vel, enda var
hún farin með flugvél. í Moskva var staðið við i þrjá og hálfan dag
og dvalizt á gistihúsi. Dvölin þar kostaði 65 kr. á dag, en þægindi
mjög af skornum skammti. í búðum voru aðeins lielztu nauðsynjar
fáanlegar, en þó næg matvæli. Allt, sem gefur lífi einstaklinganna
blæ unaðar og ánægju, skorti hins vegar tilfinnanlega. Heimilunum
lirúgað saman í stórum sambýlishúsum. Engir blómgarðar eða gras-
fletir. Klæðnaður manna tilbreytingarlaus. Allt einkalíf fólksins með
tilbreytingarlausum svip og sem steypt í sama móti. Aftur á móti
stóð yfir í Moskva stórfengleg landbúnaðarsýning, meðan ferðafólkið
var þar um kyrrt. Var liún með miklum myndarbrag. Þar voru
sýndar risavaxnar landbúnaðarvélar og alls konar jarðræktarað-
ferðir i nýtízkustíl. Opinberar byggingar og söfn eru með glæsi-
brag. Og bílar eru fleiri i Moskva en í nokkurri annarri borg í
Evrópu.
Þannig virðist allt miða að því að draga úr fjölskyldustarfinu og
setja allt undir einn og sama liatt hins opinbera, ríkisins. Konur
liafa sama aðgang að öllum störfum sem karlar og yfirleitt söniu
iaun. Þær eru læknar, lögfræðingar, bílstjórar, strætasóparar, leið-
sögumenn o. s. frv. Störf veitingaþjóna, lyftumanna — og önnur slík
léttari störf — annast einkum eldra fólk.
Afkasta-kerfið svonefnda, sem er fólgið i þvi að borga hverjum
manni eftir þvi, hve miklu hann afkastar og verðlauna þá afkasta-
mestu, hefur mjög rutt sér til rúms. Margir einstaklingar hafa
allmikið fé undir höndum, og hinir ríku nota fé sitt einkum til ferða-
laga. Um munaðarvörur á vestur-evrópska visu, til að eyða fé
sínu fyrir, er ekki að ræða i Rússlandi. í búðunum er fátt um
skrautvarning. Jafnvel almenn þægindi, eins og gas og rafmagn, eru
langt frá þvi að vera i liverju liúsi í borgum Rússlands. Skraut-
varningsverzlunum fjölgar þó óðum í borgunum og hárgreiðslu-
stofum einnig. Ivvikmyndir og útvarp eru helztu skemmtiatriðin
fyrir almenning. En rússneskar kvikmyndir eru að jafnaði þung-
lamalegri en amerískar, og útvarpstiminn fer mikið i áróðursstarf-
semi, sem allir verða þreyttir á til lengdar og Rússar einnig.
Þessi er i aðaldráttum lýsing hinnar kanadisku konu á lífinu í
Moskva, eins og lienni kom það fyrir sjónir i júni 1940. Og hún
bætir þessari athugasemd við þá lýsingu: Okkur þótti fróðlegt að
dveljast í Moskva, en ekkert var þar á boðstólum, sem við Vestur-
álfubúar liöfum ekki. En hins vegar skorti þar mörg þægindi, sem
við teljum sjálfsagðan hlut.
Ferðin með járnbrautinni frá Moskva til Vladivostok, yfir endi-